BMI ย่อมาจาก Body Mass Index คือ การหาค่าดัชนีมวลกาย โดยใช้น้ำหนักและส่วนสูงมาคำนวณ เพื่อเป็นตัวชี้วัดว่ามีน้ำหนักอยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสมหรือไม่ เนื่องจากการมีน้ำหนักที่ต่ำกว่าหรือมากกว่าเกณฑ์อาจส่งผลให้เกิดโรคหรือภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ ได้

ประโยชน์ของการ คำนวณ BMI

การคำนวณหาค่า BMI อาจช่วยให้ทราบว่าน้ำหนักอยู่ในเกณฑ์ปกติ ต่ำกว่าเกณฑ์ หรือมากเกินกว่าเกณฑ์หรือไม่ เพื่อจะได้ทำการเพิ่มน้ำหนักหรือลดน้ำหนักอย่างเหมาะสม โดยอาจขอคำปรึกษาจากคุณหมอ เพราะหากปล่อยให้น้ำหนักไม่สมดุลเป็นเวลานานอาจเสี่ยงก่อให้เกิดภาวะสุขภาพบางอย่าง ดังนี้

ความเสี่ยงจากน้ำหนักต่ำกว่าเกณฑ์

• ร่างกายขาดสารอาหาร
• ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ
• ปัญหาการเจริญพันธุ์ โดยเฉพาะผู้หญิงที่อาจส่งผลให้ประจำเดือนมาผิดปกติ และอาจเกิดภาวะมีบุตรยาก
• โรคกระดูกพรุน ข้อเข่าเสื่อม
• โรคโลหิตจาง

ความเสี่ยงจากน้ำหนักเกินเกณฑ์

• โรคอ้วน
• โรคเบาหวาน
• โรคข้ออักเสบ
• ภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับ
• ระดับคอเลสเตอรอลและความดันโลหิตสูง
• โรคมะเร็งบางชนิด เช่น มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก มะเร็งลำไส้ มะเร็งถุงน้ำดี มะเร็งเต้านม

วิธีคำนวณ BMI

วิธีคำนวณ BMI สำหรับผู้ใหญ่ที่มีอายุ 20 ปีขึ้นไป สามารถคำนวณได้โดยการนำน้ำหนักตัว (กิโลกรัม) ÷ ส่วนสูงยกกำลังสอง (เมตร)² ปกติแล้วสำหรับประเทศไทยมักใช้หน่วยวัดความสูงเป็นเซนติเมตร จึงอาจเปลี่ยนค่าส่วนสูงให้เป็นเมตรโดยการนำ ส่วนสูง (เซนติเมตร) ÷ 100

• ยกตัวอย่าง น้ำหนัก 70 กิโลกรัม ความสูง 1.65 เมตร (165 เซนติเมตร)
• วิธีคำนวณ 70 ÷ (1.65)² = 25.71

สำหรับการคำนวณ BMI ในเด็กและวัยรุ่นตั้งแต่อายุ 2-19 ปี สามารถใช้สูตรการคำนวณเดียวกับผู้ใหญ่ได้ โดยนำน้ำหนักตัว (กิโลกรัม) ÷ ส่วนสูงยกกำลังสอง (เมตร)² แต่การอ่านค่าผลลัพธ์อาจแตกต่างกัน สำหรับเด็กหน่วยจะเป็นเปอร์เซ็นไทล์ (Percentile) และจำเป็นต้องเทียบแผนภูมิของเด็กและวัยรุ่นควบคู่กัน หรืออาจคำนวณจากเครื่อง BMI ของ Hello คุณหมอ เพียงระบุเพศ อายุ และกรอกน้ำหนักส่วนสูง

ผลลัพธ์หลังจาก คำนวณ BMI

การอ่านผลลัพธ์หลังจากคำนวณ BMI สำหรับเด็กและผู้ใหญ่ มีดังนี้

การอ่านผลคำนวณ BMI ของผู้ใหญ่

• ค่า BMI ต่ำกว่า 18.5 อยู่ในเกณฑ์น้ำหนักน้อยหรือผอม
• ค่า BMI 18.5-22.90 อยู่ในเกณฑ์ปกติ
• ค่า BMI 23-24.90 อยู่ในเกณฑ์น้ำหนักเกิน
• ค่า BMI 25-29.90 โรคอ้วนระดับที่ 1
• ค่า BMI 30 ขึ้นไป โรคอ้วนระดับที่ 2

การอ่านผลคำนวณ BMI ของเด็กและวัยรุ่นอายุต่ำกว่า 20 ปี

• เด็กและวัยรุ่นที่มีค่าเปอร์เซ็นไทล์น้อยกว่า 5 อยู่ในเกณฑ์น้ำหนักน้อยหรือผอม
• เด็กและวัยรุ่นที่อยู่ระหว่างเปอร์เซ็นไทล์ที่ 5 แต่น้อยกว่าเปอร์เซ็นไทล์ที่ 85 อยู่ในเกณฑ์น้ำหนักน้อยที่เหมาะสม
• เด็กและวัยรุ่นที่อยู่ระหว่างเปอร์เซ็นไทล์ที่ 85 แต่น้อยกว่าเปอร์เซ็นไทล์ที่ 95 อยู่ในเกณฑ์น้ำหนักเกิน
• เด็กและวัยรุ่นที่มีเปอร์เซ็นไทล์ที่ 95 หรือมากกว่า อยู่ในเกณฑ์ โรคอ้วน

ข้อควรคำนึงเกี่ยวกับการคำนวณ BMI

การคำนวณ BMI อาจไม่ได้เป็นตัวกำหนดเพียงอย่างเดียวว่าบุคคลนั้นมีสุขภาพดีหรือไม่ แต่อาจจำเป็นต้องดูปัจจัยอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น ค่าระดับน้ำตาลในเลือด ระดับความดันโลหิต ระดับคอเลสเตอรอล ดังนั้น จึงควรเข้ารับการตรวจสุขภาพประจำปี เพื่อตรวจคัดกรองโรคและรับคำแนะนำการดูแลตัวเองอย่างเหมาะสมจากคุณหมอ ด้วยการออกกำลังกาย ควบคุมน้ำหนัก เลือกรับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพ เพื่อช่วยให้ร่างกายแข็งแรง มีสุขภาพดี และช่วยลดความเสี่ยงการเกิดโรคต่าง ๆ