ประจำเดือนหลังคลอด อาการ และข้อควรรู้อื่น ๆ

คุณแม่บางคนอาจมีข้อสงสัยเกี่ยวกับ ประจำเดือนหลังคลอด เช่น นานไหมกว่าจะกลับมามีประจำเดือน ประจำเดือนหลังคลอดต่างจากประจำเดือนปกติอย่างไร การเรียนรู้ข้อมูลที่ถูกต้องเกี่ยวกับประจำเดือนหลังคลอด อาจช่วยให้คุณแม่สามารถดูแลตัวเองได้อย่างเหมาะสมยิ่งขึ้น

[embed-health-tool-ovulation]

ทำไมตั้งครรภ์แล้วถึงหยุดมีประจำเดือน

ประจำเดือน หรือรอบเดือน คือ เลือดและเยื่อบุโพรงมดลูกที่หลุดออกมาทุกรอบเดือน ถือเป็นภาวะปกติที่เกิดขึ้นกับผู้หญิงวัยเจริญพันธุ์ทุกคน ร่างกายของผู้หญิงวัยเจริญพันธุ์จะดำเนินตามวัฏจักรนี้เพื่อเตรียมพร้อมสำหรับการตั้งครรภ์ที่อาจเกิดขึ้น รังไข่จะเริ่มปล่อยไข่ออกมา และร่างกายก็จะเริ่มผลิตฮอร์โมนเพื่อเตรียมช่องคลอดสำหรับรองรับอสุจิ มดลูกจะหนาขึ้นเพื่อเตรียมหล่อเลี้ยงทารก ซึ่งกระบวนการเหล่านี้จะเกิดขึ้นแค่เพียงไม่กี่วัน แต่เกิดเป็นประจำทุกเดือน

หากในช่วงนี้ไข่ไม่ได้รับการปฏิสนธิกับอสุจิ เยื่อบุโพรงมดลูกก็จะหลุดออกมาเป็นเลือดที่เรียกว่า ประจำเดือน แต่หากไข่ได้รับการปฏิสนธิกับอสุจิ ก็จะกลายเป็นตัวอ่อนก็จะฝังตัวลงในเยื่อบุมดลูก หรือที่เรียกว่า การตั้งครรภ์ และร่างกายก็จะไม่ขับเยื่อบุมดลูกนั้นออกไป ทำให้ไม่เกิดเป็นประจำเดือนนั่นเอง

ประจำเดือนหลังคลอด แตกต่างจากประจำเดือนปกติอย่างไร

หลังคลอดบุตร ร่างกายจะเริ่มปรับตัวเพื่อให้พร้อมกลับมามีประจำเดือนอีกครั้ง โดยอาจแสดงอาการ ดังนี้

• เป็นตะคริว
• มีลิ่มเลือดขนาดเล็ก
• ประจำเดือนมาก
• ประจำเดือนไม่คงที่
• อาจมีอาการปวดท้อง
• ระยะเวลาของประจำเดือนไม่สม่ำเสมอ

ประจำเดือนหลังคลอดในช่วงแรกอาจจะมามากกว่าปกติ และอาจมาพร้อมกับอาการปวดท้องอย่างรุนแรง เนื่องจากร่างกายจำเป็นต้องขับเอาเยื่อบุโพรงมดลูกที่เพิ่มขึ้นในช่วงตั้งครรภ์ออกไป

นอกจากนี้ อาจมีอาการตกขาว เป็นน้ำคาวปลาที่ออกมาจากช่องคลอด ในช่วง 3 วันแรกหลังคลอด น้ำคาวปลาอาจมีสีแดงเข้มและมีลิ่มเลือดปะปน ส่วนช่วงวันที่ 4-6 น้ำคาวปลาจะเริ่มเปลี่ยนเป็นสีชมพูหรือสีน้ำตาล และวันที่ 7-14 จะมีสีเหลืองอ่อนหรือสีครีม สำหรับคุณแม่ที่ผ่าคลอดอาจมีน้ำคาวปลาน้อยกว่าคุณแม่ที่คลอดธรรมชาติ

โดยปกติน้ำคาวปลาจะมีสีแดงสดไม่เกินสัปดาห์แรกหลังคลอด แต่หากผ่านสัปดาห์นั้นไปแล้วยังคงมีสีแดงอยู่ นั่นอาจจะเป็นประจำเดือนได้ ส่วนตกขาวอาจมีกลิ่นเหม็นอับในช่วง 3 วันแรกหลังคลอด

ประจำเดือนตามปกติจะกลับมาตอนไหน

หากคุณแม่ต้องให้นมลูกหลังจากคลอด ประจำเดือนอาจจะยังไม่กลับมาเป็นเวลานานหลายเดือนจนกระทั่งหยุดให้นมลูก เนื่องจากฮอร์โมนโปรแลคติน (Prolactin) ที่จำเป็นต่อการผลิตน้ำนม จะยับยั้งการผลิตฮอร์โมนสืบพันธ์ุ ส่งผลให้ไม่ตกไข่ และไม่มีประจำเดือน

สำหรับผู้หญิงที่ไม่ได้ให้นมลูก ประจำเดือนอาจจะกลับมาภายใน6-8 สัปดาห์หลังคลอด โดยในช่วงแรก ประจำเดือนอาจผิดปกติ เช่น ประจำเดือนมามากกว่าปกติ แต่เมื่อเวลาผ่านไปประจำเดือนของคุณจะมาเป็นปกติตามเดิม

นอกจากนี้ คุณแม่หลังคลอดไม่ควรใช้ผ้าอนามัยแบบสอดจนกว่าจะได้รับการตรวจร่างกายหลังคลอดบุตรแล้ว 6 สัปดาห์ หากประจำเดือนมาให้ใช้ผ้าอนามัยแบบแผ่นจนกว่าคุณหมอจะมีคำแนะนำอื่น ๆ เกี่ยวกับการใช้ผ้าอนามัย