เบาหวานลงเท้ารักษาอย่างไร และวิธีดูแลสุขภาพเท้าอย่างเหมาะสม

ผู้ป่วยเบาหวานที่มีปัญหาแผลเรื้อรังบริเวณเท้า แผลหายช้า หรือที่มักเรียกว่า ภาวะเบาหวานลงเท้า ซึ่งเป็นผลเนื่องมาจากหลอดเลือดเเละเส้นประสาทส่วนปลายถูกทำลาย จากการที่มีระดับน้ำตาลในเลือดสูงมาเป็นระยะเวลานาน โดยทั่วไป เบาหวานลงเท้า สามารถป้องกันได้ด้วยการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดอยู่ในเกณฑ์เป้าหมายอยู่เสมอ ร่วมกับการดูเเลสุขภาพเท้าความ ทำสะอาดของเท้าให้ดี ทาครีมบำรุงเพื่อเพิ่มความชุ่มชื้น ลดการเกิดผิวแห้งแตก รวมทั้งการขยับร่างกายบ่อย ๆ เพื่อช่วยกระตุ้นให้เลือดไหลเวียนไปหล่อเลี้ยงขาและเท้าได้สะดวกขึ้น

ทั้งนี้ หากผู้ป่วยเบาหวานพบว่ามีอาการผิดปกติ เช่น ขาหรือเท้าเปลี่ยนเป็นสีคล้ำเข้มขึ้น เท้าบวม ปวด ชา แผลมีกลิ่นเหม็น หรือ มีหนองอักเสบ ควรรีบไปพบคุณหมอเพื่อรับการรักษาอย่างเหมาะสม

เบาหวานลงเท้าเกิดจากอะไร

โรคเส้นประสาทที่เกิดจากเบาหวาน (Diabetic neuropathy) หรือที่มักเรียกว่า เบาหวานลงเท้า เป็นภาวะแทรกซ้อนที่พบได้บ่อยในผู้ที่ป่วยเบาหวานที่ไม่ควบคุมระดับน้ำตาลให้ดีมาเป็นระยะเวลานาน การปล่อยให้มีระดับน้ำตาลในเลือดสูงเกินไปอย่างต่อเนื่อง ส่งผลให้หลอดเลือดและเส้นประสาทถูกทำลาย ทำให้เลือดไหลเวียนไปที่ขาได้น้อยลง เนื้อเยื่อจึงขาดเลือดไปหล่อเลี้ยง รวมถึงเส้นประสาทขาดเลือด จึงทำให้การรับความรู้สึกที่เท้าผิดปกติไป จึงทำให้เท้าเป็นแผลได้ง่าย แผลหรือการติดเชื้อหายช้าปกติ จนอาจลุกลามเป็นแผลเนื้อตาย (Gangrene) ซึ่งหากปล่อยทิ้งไว้หรือไม่รับการรักษาที่เหมาะสม อาจจำเป็นต้องตัดนิ้วเท้า เท้า หรือขาส่วนที่มีเนื้อตายออก เพื่อป้องกันมิให้เนื้อตายลุกลามไปยังบริเวณข้างเคียง ดังนั้น ผู้ป่วยเบาหวานจึงควรใส่ใจสุขภาพเท้าของตัวเองอยู่เสมอ

อาการเบาหวานลงเท้า

อาการเบาหวานลงเท้า อาจมีดังนี้

• ผิวหนังบริเวณเท้ามีสีคล้ำขึ้น
• มีอาการปวดแสบปวดร้อน ที่เท้า
• รู้สึกชา ปวดแปลบเหมือนมีเข็มทิ่ม
• ขนที่เท้า/ขา ร่วง เเล้วไม่มีขนขึ้นใหม่
• การรับความรู้สึกบริเวณเท้าลดลง รู้สึกถึงอุณหภูมิ ความเจ็บปวด หรือ การรับสัมผัสลดลง

ผู้ป่วยโรคเบาหวานที่เป็นโรคเส้นประสาทเสื่อมจากเบาหวานหรือเบาหวานลงเท้า อาจเสี่ยงต่อการเกิดเเผลที่เท้าได้ง่าย ควรตรวจสุขภาพเท้าของตัวเองสม่ำเสมอเป็นประจำทุกวัน หากพบว่ามีอาการต่อไปนี้ ควรไปพบคุณหมอ

• ผิวหนังบริเวณเท้าหรือเล็บเท้าเปลี่ยนแปลง
• มีบาดแผล ตุ่มพอง ตาปลาแบบผิวด้าน (Callus)
• แผลมีหนองหรือของเหลว
• แผลส่งกลิ่นเหม็น หรือ เเผลหายช้ากว่าปกติ
• มีอาการปวดแผล
• มีรอยแดง
• เท้าเปลี่ยนสี
• มีอาการบวมตามนิ้วเท้า เท้า ข้อเท้า

เบาหวานลงเท้ารักษาอย่างไร

หากผู้ป่วยสังเกตพบความผิดปกติของเท้า การรีบไปพบคุณหมอเพื่อทำการรักษาตั้งเเต่เนิ่นๆ จะสามารถช่วยลดความรุนเเรงเเละช่วยลดความเสี่ยงในการต้องตัดอวัยวะส่วนนั้นเพื่อป้องกันไม่ให้เชื้อแพร่กระจายไปยังอวัยวะข้างเคียงได้ โดยคุณหมอเเละคุณพยาบาลอาจมีเเนวทางในรักษาอาการเบาหวานลงเท้าเบื้องต้นดังวิธีต่อไปนี้

วิธีป้องกันเบาหวานลงเท้า

วิธีป้องกันเบาหวานลงเท้า ที่ผู้ป่วยเบาหวานสามารถทำได้เบื้องต้น มีดังนี้