เมื่อเราตกอยู่ในสถานการณ์ที่เลวร้าย จนเกิดความวิตกกังวล คิดไปในทางลบต่าง ๆ นานา จนรู้สึกเครียด คนรอบตัวกลับเอาแต่บอกว่า คิดบวกเข้าไว้ ทำตัวร่าเริงเข้าใจจะได้ไม่เครียด ถึงแม้ว่าความคิดเชิงบวก มองโลกในแง่ดีจะช่วยลดความเครียด แต่เมื่อเราตกอยู่ในสถาการณ์ที่แย่ การคิดเชิงบวกอย่างเดียว แต่ซ่อนความโศกเศร้าไว้ความคิดเช่นนี้เรียกว่า ภาวะ Toxic Positivity ซึ่งอาจส่งผลต่อสุขภาพจิตเราได้ ซึ่งใครที่ยังไม่เคยรู้จักอาการนี้ Hello คุณหมอ จะพามาทำความรู้จักกันค่ะ
ภาวะ Toxic Positivity คืออะไร
เมื่อตกอยู่ในสถานการณ์ที่ยากลำบาก แน่นอนว่าต้องเกิดทั้งความเครียดและความวิตกกังวล บางครั้งก็ชวนให้เรานั้นคิดไปในทางแย่ ๆ ต่าง ๆ นานา ซึ่งแนวคิดแบบ Toxic Positivity คือการบอกให้เรานั้นมองโลกในแง่ดี คิดบวกเข้าไว้ โดยที่ไม่ได้สนใจปัญหา ปฏิเสธความรู้สึกด้านลบที่ยังคงเกิดขึ้น ทำให้รู้สึกเหมือน ซ่อน ความคิดลบ ๆ นั้นไว้ภายในใจ แต่สิ่งที่แสดงว่ามีความสุข คิดบวก กลับสวนทางกลับความรู้สึกภายในใจ จนการคิดบวกนั้นทำให้เรารู้สึกแย่กว่าเดิม
แนวคิดแบบนี้มองว่าคนที่มีอารมณ์ในทางลบนั้นเป็นเรื่องที่แย่ ทำให้เกิดความเครียด จึงยัดเยียดความสุขและความคิดแบบบวกเข้าไปแทน ซึ่งอาจทำให้เราเข้าสู่สภาวะ ปฏิเสธความจริง (Denial) ซึ่งหลักและหัวใจสำคัญของ Toxic Positivity เลยคือ การปฏิเสธความรู้สึกไม่สบายใจ
จากการวิจัยหนึ่งที่ผู้เข้ารวมการทดลอง ถูกบอกไม่ให้คิดเรื่องใดเรื่องหนึ่งนั้นกลับยิ่งทำให้คิดเรื่องนั้นมากกว่าเดิม แสดงให้เห็นว่า การปฏิเสธความรู้สึกของตนเองนั้น ไม่ได้ช่วยให้รู้สึกดีขึ้นได้ ดังนั้นการหลีกเลี่ยง หรือการกดความรู้สึกนั้นไว้ไม่แสดงออกมาจะทำให้เกิดความวิตกกังวล ซึมเศร้า และส่งผลให้สุขภาพจิตแย่ลง
