Checklist ก่อนเริ่มใช้ปากกาลดน้ำหนัก คุณพร้อมหรือยัง?

เมื่อพูดถึงการลดน้ำหนัก โดยทั่วไปเราก็มักจะคิดถึงการควบคุมอาหารและการออกกำลังกาย ซึ่งเป็นวิธีการลดน้ำหนักอย่างยั่งยืนและดีต่อสุขภาพ อย่างไรก็ตาม หลายคนอาจเริ่มจะให้ความสนใจกับทางเลือกอื่น อย่าง “ปากกาลดน้ำหนัก” เพราะเห็นผลเรื่องความหิวลดลงและช่วยคุมอาหารได้ง่ายขึ้น อย่างไรก็ตาม การใช้ปากกาลดน้ำหนักนี้ ไม่ใช่ทางลัด และอาจจะไม่เหมาะกับทุกคน มาลองดู Checklist ที่จะช่วยให้คุณใช้ยาได้ปลอดภัยขึ้น ลดความเสี่ยงจากผลข้างเคียง และเพิ่มโอกาสให้ลดน้ำหนักได้แบบยั่งยืน

ทำความเข้าใจ ปากกาลดน้ำหนัก คืออะไร

ปากกาลดน้ำหนักคือยาฉีดที่ช่วยให้ อิ่มนานขึ้น ลดความอยากอาหาร และทำให้ควบคุมปริมาณการรับประทานอาหารได้ดีขึ้น จึงช่วยให้น้ำหนักลดได้ในหลายคน อย่างไรก็ตาม ผลลัพธ์ในการลดน้ำหนักจะดีแค่ไหนก็อาจขึ้นอยู่กับ การปรับพฤติกรรมร่วมด้วย เช่น การคุมอาหาร การนอน และการออกกำลังกาย

สิ่งสำคัญคือ ยานี้เป็น “ยาที่ต้องประเมินโดยแพทย์” หมายความว่า ไม่ควรซื้อใช้เอง เพราะจำเป็นต้องเลือกให้เหมาะกับสุขภาพของแต่ละคน และต้องติดตามอาการหลังเริ่มยา นอกจากนี้ หลังหยุดยาอาจมีความเสี่ยงที่น้ำหนักอาจจะกลับขึ้นมาได้ง่าย

Checklist เบื้องต้น คุณเหมาะแค่ไหน?

ลองเช็กว่าคุณอยู่ในกลุ่มที่ “ควรเข้ารับการประเมิน” หรือเปล่า

• BMI ≥ 27 กิโลกรัมต่อตารางเมตร ซึ่งจัดว่าเข้าข่ายโรคอ้วน
• หรือ BMI ≥ 25 กิโลกรัมต่อตารางเมตร และมีโรคร่วม เช่น โรคเบาหวาน โรคหลอดเลือดหัวใจโคโรนารี โรคความดันโลหิตสูง หรือไขมันในเลือดสูง
• ผู้ที่เคยพยายามคุมอาหาร ออกกำลัง และปรับพฤติกรรมเพื่อลดน้ำหนักแล้ว แต่ยังไม่สำเร็จ

ถ้าคุณไม่ได้เข้าเกณฑ์ แต่ต้องการใช้เพราะอยากผอมเร็ว ควรหยุดคิดสักนิด แล้วปรึกษาคุณหมอเพื่อประเมินสุขภาพและความเหมาะสม

หากไม่แน่ใจว่าค่า BMI ของคุณคือเท่าไหร่ สามารถรู้ได้โดยใช้เครื่องคำนวณค่าดัชนีมวลกาย (BMI) ของเรา

คำนวณ BMI ของคุณได้ที่นี่

[embed-health-tool-bmi]

BMI ช่วยอะไรได้บ้าง?

• ช่วยประเมินสถานะน้ำหนักโดยรวมได้รวดเร็ว
• ช่วยตั้งเป้าหมายการลดน้ำหนักให้ชัดเจนและเหมาะกับตัวเอง
• ช่วยติดตามแนวโน้มการเปลี่ยนแปลงของน้ำหนัก เมื่อปรับอาหารและออกกำลังกายอย่างต่อเนื่อง
• เป็นข้อมูลเบื้องต้นก่อนปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ เพื่อวางแผนดูแลสุขภาพแบบเฉพาะบุคคล

BMI เป็นเพียงการประเมินเบื้องต้น ไม่สามารถใช้บ่งบอกได้ว่าร่างกายมีมวลกล้ามเนื้อหรือสัดส่วนไขมันเท่าไหร่ หากมีโรคประจำตัว ตั้งครรภ์ หรือมีข้อกังวลด้านสุขภาพ ควรปรึกษาคุณหมอก่อนเริ่มลดน้ำหนักอย่างจริงจัง

Checklist ชนิดยา

ในประเทศไทยมียาที่ใช้ช่วยลดน้ำหนักหลายชนิด สำหรับปากกาลดน้ำหนัก แบ่งออกได้เป็น 2 ชนิดหลัก ๆ คือ

• Liraglutide ฉีดใต้ผิวหนัง วันละครั้ง
• Semaglutide/Tirzepatide ฉีดใต้ผิวหนัง สัปดาห์ละครั้ง

โดยยา Semaglutide เป็น GLP-1 receptor agonist ส่วน Tirzepatide เป็น Dual GIP/GLP-1 receptor agonist โดยทั้งคู่มีผลช่วยลดความอยากอาหารและชะลอการบีบตัวของกระเพาะ ทำให้ “อิ่มนานขึ้น”

Checklist ข้อมูลที่ควรเตรียมก่อนพบคุณหมอ

ข้อมูลที่ควรเตรียมก่อนเข้าพบคุณหมอ เพื่อการประเมินที่แม่นยำและปลอดภัยมากขึ้น มีดังนี้

• รายการยาที่ใช้อยู่ทั้งหมด รวมถึงยาประจำ ยาลดน้ำหนักเดิม ยาคุมกำเนิด และยานอนหลับ
• อาหารเสริมหรือสมุนไพรที่กินเป็นประจำ
• โรคประจำตัว ประวัติผ่าตัด หรืออาการที่เป็นบ่อย
• ประวัติการแพ้ยา
• น้ำหนักปัจจุบัน รอบเอว และ “เป้าหมาย” ที่อยากได้ เช่น อยากลดเพื่อคุมไขมัน หรือเพื่อดูแลสุขภาพข้อเข่า
• ไลฟ์สไตล์ เวลานอน ความเครียด ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์บ่อยแค่ไหน

ข้อมูลเหล่านี้ช่วยให้คุณหมอสามารถพิจารณาความเหมาะสมและประเมินความเสี่ยงได้อย่างแม่นยำมากขึ้น

Checklist ความคาดหวัง เกินจริงไปไหม

หากคุณสนใจที่จะใช้ปากกาลดน้ำหนัก ควรรู้ไว้ว่าควรใช้ยานี้ร่วมกับการคุมอาหารและออกกำลังกายอย่างเหมาะสม 

โดยเป้าหมายที่ควรตั้งคือ

• ยานี้ช่วยคุมหิวได้ แต่ยังจำเป็นต้องออกกำลังกายและควบคุมอาหารร่วมด้วย
• ตั้งเป้า “ลดแบบค่อยเป็นค่อยไป”
• วัดผลมากกว่าแค่น้ำหนักตัว ควรวัดค่าอื่น ๆ ด้วย ทั้งรอบเอว ความดัน น้ำตาล ไขมันในเลือด รวมไปถึงสภาพร่างกายในแต่ละวัน 
• เมื่อใช้ยาไปสักพัก จำเป็นต้องมีการติดตามผลและปรับแผนให้เหมาะสมกับสถานการณ์ ไม่ใช่ฉีดครั้งเดียวจบ

การตั้งความคาดหวังอย่างสมเหตุสมผล จะช่วยให้สามารถควบคุมการใช้ยาให้เหมาะสม และลดความเสี่ยงจากผลข้างเคียงหรือน้ำหนักเพิ่มกลับมา

Checklist ความปลอดภัย รู้ทันผลข้างเคียงที่อาจพบ

การใช้ปากกาลดน้ำหนักอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงได้ในบางคน โดยผลข้างเคียงที่พบบ่อย คือ

• คลื่นไส้ แน่นท้อง ท้องอืด
• ท้องผูกหรือท้องเสีย
• เบื่ออาหารมากเกินไป กินได้น้อยจนเวียนหัว

ถ้ามีอาการรุนแรงหรือผิดปกติ เช่น ปวดท้องมาก อาเจียนมาก กินไม่ได้ติดต่อกัน เวียนหัวหน้ามืดบ่อย ควรติดต่อคุณหมอทันที 

ปากกาลดน้ำหนักอาจเป็น “ตัวช่วย” ที่ดีสำหรับบางคนที่เหมาะสม แต่จำไว้ว่าความสำเร็จและความปลอดภัยจะขึ้นอยู่กับการประเมินสุขภาพอย่างถูกต้อง ตั้งความคาดหวังให้เหมาะสม และดูแลสุขภาพของตัวเองให้ดีร่วมด้วย

หากคุณต้องการเริ่มใช้ปากกาลดน้ำหนักอย่างปลอดภัย แนะนำให้เข้ารับการประเมินกับคุณหมอ เพื่อดูความเหมาะสมของยา ขนาดยา ผลข้างเคียงที่ต้องเฝ้าระวัง และวางแผนการคุมอาหารและออกกำลังกายร่วมกันแบบเฉพาะบุคคล โดยเฉพาะผู้ที่มีโรคร่วม เช่น เบาหวาน ความดัน ไขมันในเลือดสูง หรือเคยลดน้ำหนักเองแล้วไม่สำเร็จ