วัคซีนไข้หวัดใหญ่ 4 สายพันธุ์ เป็นวัคซีนที่ฉีดเพื่อลดความเสี่ยงเป็นโรคไข้หวัดใหญ่จากไวรัสสายพันธุ์ A/H1N1, A/H3N2, ไวรัสสายพันธุ์ B ตระกูล Victoria และ ไวรัสสายพันธุ์ B ตระกูล Yamagata ทั้งนี้ ไวรัสสายพันธุ์ A และ ไวรัสสายพันธุ์ B เป็นสายพันธุ์ที่พบได้บ่อยที่สุด และมักเป็นสาเหตุของการป่วยเป็นโรคไข้หวัดใหญ่ในฤดูหนาว
[embed-health-tool-vaccination-tool]
วัคซีนไข้หวัดใหญ่ 4 สายพันธุ์คืออะไร
วัคซีนไข้หวัดใหญ่ 4 สายพันธุ์ (Quadrivalent Influenza Vaccine) เป็นวัคซีนไข้หวัดใหญ่แบบหนึ่ง ซึ่งเมื่อฉีดเข้าสู่ร่างกายแล้ว จะช่วยลดความเสี่ยงในการเป็นโรคไข้หวัดใหญ่และลดความรุนแรงเมื่อเป็นโรคไข้หวัดใหญ่ จากเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ต่อไปนี้
- สายพันธุ์ A/H1N1
- สายพันธุ์ A/H3N2
- สายพันธุ์ B ตระกูล Victoria
- สายพันธุ์ B ตระกูล Yamagata
ทั้งนี้ เชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่มีทั้งหมด 4 สายพันธุ์ คือ ไวรัสไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ A ไวรัสไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ B ไวรัสไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ C และไวรัสไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ D โดยสายพันธุ์ A นั้นพบได้บ่อยที่สุด รองลงมาเป็นสายพันธุ์ B และ C ส่วนสายพันธุ์ D นั้นไม่ส่งผลเสียต่อสุขภาพของมนุษย์ แต่มักทำให้วัวหรือควายป่วยไข้
เชื้อไวรัสที่พบว่าเป็นสาเหตุของโรคไข้หวัดใหญ่มากกว่าเชื้อไวรัสชนิดอื่น โดยเฉพาะในฤดูหนาว คือเชื้อสายพันธุ์ A และ B ในขณะที่เชื้อสายพันธุ์ C มักพบว่าเป็นสาเหตุของโรคไข้หวัดใหญ่ในเด็กในระดับที่ไม่รุนแรงหรือใกล้เคียงกับไข้หวัดธรรมดา ซึ่งแตกต่างจากเชื้อ 2 สายพันธุ์แรก ที่เมื่อเข้าสู่ร่างกายแล้วจะทำให้ผู้ป่วยมีอาการที่รุนแรงกว่าไข้หวัดธรรมดา
วัคซีนไข้หวัดใหญ่ 4 สายพันธุ์ ทำไมต้องฉีดทุกปี
เชื้อไข้หวัดใหญ่นั้นกลายพันธุ์อยู่เสมอ ดังนั้น วัคซีนของปีหนึ่งจึงไม่อาจป้องกันไข้หวัดใหญ่ของปีถัด ๆ ไปได้ และการฉีดวัคซีนที่คิดค้นใหม่ในแต่ละปี จะช่วยลดความเสี่ยงติดเชื้อไข้หวัดใหญ่ รวมถึงอาการป่วยระดับรุนแรงจนต้องนอนโรงพยาบาลหรือเสียชีวิตได้
ทั้งนี้ เชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ B จะกลายพันธุ์ช้ากว่าเชื้อสายพันธุ์ A
ใครบ้าง ควรฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ 4 สายพันธุ์
วัคซีนไข้หวัดใหญ่ 4 สายพันธุ์เหมาะกับผู้ที่มีอายุตั้งแต่ 6 เดือนขึ้นไป รวมถึงผู้ที่เสี่ยงมีภาวะแทรกซ้อนจากโรคไข้หวัดใหญ่มากกว่าคนทั่วไป เช่น
- ผู้ที่เป็นโรคหอบหืด โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง รวมถึงโรคเรื้อรังอื่น ๆ เกี่ยวกับปอด
- ผู้มีประวัติเป็นโรคเกี่ยวกับไต ตับ หัวใจ หรือการไหลเวียนของเลือด
- ผู้ป่วยโรคเบาหวาน
- ผู้ที่มีภูมิคุ้มกันอ่อนแอกว่าปกติ เช่น ผู้ที่ติดเชื้อเอชไอวี ผู้ป่วยโรคมะเร็ง ผู้ที่ใช้ยากดภูมิคุ้มกันเพื่อรักษาโรคบางอย่าง
- ผู้ที่เป็นโรคอ้วน หรือมีค่าดัชนีมวลกายเกิน 40
- ผู้ที่อายุน้อยกว่า 5 ปี หรือมากกว่า 65 ปี
- ผู้ที่อายุต่ำกว่า 19 ปี และรับประทานยาแอสไพริน (Aspirin) เป็นประจำ
- ผู้ที่กำลังตั้งครรภ์
วัคซีนไข้หวัดใหญ่ 4 สายพันธุ์มีผลข้างเคียงอย่างไร
หลังฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ 4 สายพันธุ์ บางรายอาจมีอาการข้างเคียงดังต่อไปนี้ และมักหายไปเองภายใน 2-3 วัน
- ปวด บวม หรือเจ็บบริเวณที่ฉีดวัคซีน
- ปวดหัว ปวดกล้ามเนื้อ
- เป็นไข้
- คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย
- เหนื่อยล้า หมดแรง
- มีอาการคล้ายเป็นหวัดในระดับไม่รุนแรง
นอกจากนี้ การฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่อาจเป็นสาเหตุของอาการแพ้ระดับรุนแรงได้ เช่น วิงเวียน หัวใจเต้นเร็ว หายใจไม่ออก ตาหรือปากบวม โดยอาการเหล่านี้มักพบหลังจากฉีดวัคซีนไปแล้ว 2-3 ชั่วโมง และเมื่อพบแล้วควรไปพบแพทย์ทันที อย่างไรก็ตาม อาการแพ้ระดับรุนแรงจากการฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่นั้นพบได้น้อยมาก
ทั้งนี้ ผู้ที่มีประวัติแพ้วัคซีนอย่างรุนแรง ผู้ที่แพ้ส่วนประกอบของวัคซีน และทารกที่มีอายุต่ำกว่า 6 เดือน จัดเป็นกลุ่มที่ไม่ควรรับวัคซีนไข้หวัดใหญ่
