หัวใจล้มเหลว (Heart Failure) เป็นภาวะที่หัวใจไม่สามารถรองรับการทำงาน และไม่สามารถสูบฉีดโลหิตไปทั่วร่างกายได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยผู้ที่มีภาวะหัวใจล้มเหลวจะทำให้เลือดลำเลียงไปทั่วร่างกาย และผ่านทางหัวใจในอัตราที่ช้าลง เนื่องจากปริมาณเลือดที่ไม่เพียงพอ ห้องหัวใจอาจมีการตอบสนองโดยการขยายตัวออกเพื่อเติมเลือดให้มากขึ้น แต่อาจส่งผลให้ผนังหัวใจมีความแข็ง และความหนาตามไปด้วย

คำจำกัดความ

หัวใจล้มเหลว (Heart Failure) คืออะไร

หัวใจล้มเหลว (Heart Failure) เป็นศัพท์เฉพาะที่ใช้อธิบายหัวใจที่ไม่สามารถรองรับการทำงาน และไม่สามารถสูบฉีดโลหิตไปทั่วร่างกายได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยผู้ที่มีภาวะหัวใจล้มเหลว จะทำให้เลือดลำเลียงไปทั่วร่างกาย และผ่านทางหัวใจในอัตราที่ช้าลง เนื่องจากปริมาณเลือดที่ไม่เพียงพอ ห้องหัวใจอาจมีการตอบสนองโดยการขยายตัวออกเพื่อเติมเลือดให้มากขึ้น แต่อาจส่งผลให้ผนังหัวใจมีความแข็ง และความหนาตามไปด้วย

ในการขยายตัวของห้องหัวใจอาจช่วยรักษาการไหลเวียนของเลือดได้ แต่ในท้ายที่สุดแล้วกล้ามเนื้อหัวใจจะอ่อนแอลงไม่สามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ

หัวใจล้มเหลว พบได้บ่อยเพียงใด

หัวใจล้มเหลวอาจพบได้ทั่วไป และมีความรุนแรงแตกต่างกันขึ้นอยู่กับสภาวะสุขภาพของแต่ละบุคคล อีกทั้งยังสามารถส่งผลได้ทุกวัย ในปัจจุบัน หัวใจล้มเหลวไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่อาจจัดการได้โดยการลดความเสี่ยง

อาการ

อาการของหัวใจล้มเหลว

อาการทั่วไปของหัวใจล้มเหลวอาจได้แก่

• หายใจลำบากในระหว่างทำกิจกรรมหรือพักผ่อน
• อ่อนเพลียมาก
• มีอาการบวมที่เท้า ข้อเท้า กระเพาะอาหาร หรือบริเวณหลังส่วนล่าง
• มีอาการบวมมากขึ้นที่เท้า ขา ข้อเท้า และท้อง
• ไม่สามารถทำกิจกรรมประจำวันได้
• ไอในเวลากลางคืน
• มึนงงหรือกระสับกระส่าย
• มีภาวะขาดน้ำ (Dehydration)
• เจ็บหน้าอก
• หัวใจเต้นเร็ว (มากกว่า 120/นาที ในขณะที่พักผ่อน)

สาเหตุ

สาเหตุของหัวใจล้มเหลว

สาเหตุทั่วไปบางประการของหัวใจล้มเหลวที่ส่วนใหญ่เป็นผลมาจากโรคเรื้อรังต่าง ๆ อาจมีดังนี้

• โรคเบาหวาน

• โรคอ้วน
• ความดันโลหิตสูง (Hypertension หรือ High Blood Pressure)
• โรคซึมเศร้า (Depression)
• มีความผิดปกติในการนอนหลับ (Sleep Disorder)
• โรคหลอดเลือดหัวใจ (Coronary Heart Disease)

ปัจจัยเสี่ยง

ปัจจัยเสี่ยงของหัวใจล้มเหลว

สำหรับปัจจัยเสี่ยงที่อาจก่อให้เกิดภาวะหัวใจล้มเหลว โดยเฉพาะพฤติกรรมที่ปฏิบัติในชีวิตประจำวัน อาจมีดังนี้

• การรับประทานอาหารที่มีไขมัน คอเลสเตอรอล และโซเดียมในปริมาณสูง
• การสูบบุหรี่
• การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์หรือการใช้สารเสพติด
• ยารักษามะเร็งบางชนิด

การวินิจฉัยและการรักษา

ข้อมูลที่นำเสนอในที่นี้ ไม่สามารถใช้แทนข้อแนะนำทางการแพทย์ ให้ปรึกษาแพทย์สำหรับข้อมูลเพิ่มเติม

การวินิจฉัยหัวใจล้มเหลว

เพื่อวินิจฉัยภาวะหัวใจล้มเหลว คุณหมออาจถามคำถามเกี่ยวกับอาการและประวัติสุขภาพ เพื่อต้องการทราบข้อมูลบางอย่าง ได้แก่

• ภาวะเกี่ยวกับสุขภาพอื่น ๆ เช่น โรคเบาหวาน โรคไต เจ็บหน้าอก ความดันโลหิตสูง คอเรสเตอรอลสูง โรคหลอดเลือดหัวใจ และอาการผิดปกติเกี่ยวกับหัวใจอื่น ๆ หรือไม่ มีการใช้สารเสพติดหรือไม่
• ประวัติครอบครัวเป็นโรคหัวใจ
• สูบบุหรี่หรือใช้ยาสูบหรือไม่
• ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์หรือไม่และดื่มมากเท่าใด
• เคยได้รับการรักษาด้วยเคมีบำบัดหรือไม่
• ยา วิตามิน อาหารเสริม ที่กำลังใช้อยู่ปัจจุบัน

จากนั้นจึงจะทำการตรวจอย่างละเอียดในขั้นตอนถัดไปด้วยเทคนิคต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นการตรวจเลือด การตรวจเอกซเรย์หน้าอก การตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (Electrocardiogram) เป็นต้น

การรักษาหัวใจล้มเหลว

ปัจจุบันนี้ หัวใจล้มเหลวยังไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่อาจมีการรักษาต่าง ๆ เพื่อควบคุมไม่ให้มีอาการรุนแรง และช่วยควบคุมความดันโลหิตเท่านั้น โดยคุณหมอจะกำหนดยารักษาตามอาการ หรือโรคเป็น ดังนี้

• ยากลุ่ม Angiotensin-converting enzyme (ACE) inhibitors
• ยากลุ่ม Angiotensin II receptor blockers
• ยากลุ่ม Beta blockers
• ยาขับปัสสาวะ
• ยากลุ่ม Aldosterone antagonists
• ยากระตุ้นให้กล้ามเนื้อหัวใจบีบตัว (Inotropes)

การปรับไลฟ์สไตล์และการดูแลตัวเอง

การปรับไลฟ์สไตล์และการดูแลตัวเองที่ช่วยจัดการภาวะหัวใจล้มเหลว

คุณหมออาจให้คำแนะนำเกี่ยวกับการปรับไลฟ์สไตล์ เพื่อนำไปปรับใช้และอาจช่วยป้องกันการเกิดอาการรุนแรงของภาวะหัวใจล้มเหลว ดังนี้

• ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
• พยายามเลิก หรือลดการสูบบุหรี่
• จัดการความเครียด
• รักษาน้ำหนักของร่างกายอย่างเหมาะสม
• รับประทานอาหารที่มีประโยชน์
• จำกัดการบริโภคคอเลสเตอรอล