ชานั้นเป็นเครื่องดื่มที่ได้รับความนิยมกันมาอย่างยาวนานตั้งแต่สมัยโบราณ ไม่ว่าจะเป็นชาเขียว ชาดำ ชาแดง หรือชาสมุนไพรต่างๆ ล้วนก็โดดเด่นในเรื่องของประโยชน์เพื่อสุขภาพกันทั้งนั้น ชารอยบอสก็เป็นอีกหนึ่งชาสมุนไพรที่ได้รับความนิยมกันอย่างมาก ในกลุ่มผู้ที่รักสุขภาพทั้งหลาย วันนี้ Hello คุณหมอ จะพาทุกคนมารู้จักกับ ชารอยบอส ชาแดงมหัศจรรย์ ที่อัดแน่นไปด้วยประโยชน์ต่อสุขภาพกันค่ะ
ชารอยบอสคืออะไร
ชารอยบอส (Rooibos) คือชาแดงชนิดหนึ่ง ที่ได้จากการนำกิ่งและใบของต้น Aspalathus linearis ไม้พุ่มชนิดหนึ่งที่มีถิ่นฐานอยู่ที่แถบแอฟริกาใต้ ไปหมักจนทำให้ได้ใบชาที่มีสีน้ำตาลออกแดง เมื่อนำไปต้มเป็นชาจะได้ชาที่มีสีแดงสวย รสชาติเข้มข้น และไม่มีคาเฟอีน (Caffeine) เป็นชาทางเลือก แทนการดื่มชาดำหรือชาเขียวที่มีคาเฟอีนเยอะได้
เรานิยมดื่มชารอยบอสเช่นเดียวกับชาดำ โดยอาจเติมนมและน้ำตาลตามใจชอบ ส่วนชารอยบอสที่มีสีเขียว จะเป็นชาที่ไม่ผ่านการหมัก ซึ่งจะมีรสชาติที่เหม็นเขียวกว่า และมีราคาที่แพงกว่า ชารอยบอสตามปกติ อีกทั้งยังเชื่อว่าจะมีสารต้านอนุมูลอิสระมากกว่าชารอยบอสแบบหมักอีกด้วย
ประโยชน์สุขภาพจากชารอยบอส
มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง
ชารอยบอสนั้นอุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระ ทั้งแอสพาราธิน (Aspalathin) และเควอซิทิน (Quercetin) ซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย นอกจากนี้ ยังมีงานวิจัยที่พบว่า การดื่มชารอยบอสสามารถช่วยเพิ่มระดับของสารต้านอนุมูลอิสระภายในร่างกาย ประมาณ 2.9% จากการดื่มชาแดงรอยบอส และ 6.6% จากการดื่มชาเขียวรอยบอส
สารต้านอนุมูลอิสระนั้นสามารถช่วยปกป้องเซลล์ ไม่ให้เกิดความเสียหายจากอนุมูลอิสระ ช่วยต้านการอักเสบ ในระยะยาวยังสามารถช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคต่างๆ เช่น โรคหัวใจ และโรคมะเร็งอีกด้วย
ไม่มีคาเฟอีน
เทียบกับเครื่องดื่มอื่นๆ ที่ได้รับความนิยม ไม่ว่าจะเป็น ชาดำ ชาเขียว กาแฟ หรือน้ำอัดลม ที่มีคาเฟอีนสูงแล้ว ชารอยบอสนั้นเป็นเครื่องดื่มไม่มีคาเฟอีน ที่เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องควบคุมหรือระวังในการบริโภคคาเฟอีน ไม่ว่าจะเป็น ผู้ที่ตั้งครรภ์ ผู้ที่แพ้คาเฟอีน ผู้ที่มีปัญหาวิตกกังวล หรือนอนไม่หลับ เป็นต้น
ดีต่อสุขภาพหัวใจ
สารต้านอนุมูลอิสระที่มีอยู่มากในชารอยบอสนั้น สามารถช่วยป้องกันความเสียหายต่อเซลล์ อีกทั้งยังสามารถช่วยควบคุมระดับคอเลสเตอรอลในเลือด ซึ่งล้วนแล้วแต่ก็มีประโยชน์สุขภาพของหัวใจและหลอดเลือด
มีงานวิจัยเมื่อปี 2011 ที่ได้ทำการทดลองกับผู้ที่มีความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดจำนวน 40 ราย มาทดลองดื่มชารอยบอสเป็นเวลา 6 สัปดาห์ พบว่ามีระดับของคอเลสเตอรอล (Cholesterol) ที่ไม่ดีลดลง และมีระดับของคอเลสเตอรอลที่ดีเพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัด
นอกจากนี้ชารอยบอสยังอาจสามารถช่วยยับยั้งการทำงานของเอนไซม์แองจิโอเทนซิน-คอนเวอร์ติง (Angiotensin-converting enzyme ; ACE) ที่อาจเพิ่มระดับของความดันโลหิต อีกหนึ่งปัจจัยที่ทำให้เกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดได้อีกด้วย
ควบคุมโรคเบาหวาน
การดื่มชารอยบอส อาจสามารถช่วยหผู้ป่วยโรคเบาหวาน สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ดีขึ้น และช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ ได้ นอกจากนี้สารแอสพาลาธิน (Aspalathin) สารต้านอนุมูลอิสระที่พบได้ในชารอยบอสนั้น ยังอาจสามารถช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดการอักเสบของหัวใจและหลอดเลือด ซึ่งเป็นภาวะแทรกซ้อนของโรคเบาหวานได้อีกด้วย
ข้อควรระวัง
แม้ว่าการดื่มชารอยบอสนั้นจะค่อนข้างมีความปลอดภัย หากดื่มเป็นเครื่องดื่มตามปกติ แต่ก็มีรายงานพบว่า การดื่มชารอยบอสในปริมาณมากเป็นประจำทุกวัน อาจเพิ่มระดับของเอนไซม์ตับ ซึ่งอาจส่งผลให้เกิดความเสียหายต่อตับได้ แต่อย่างไรก็ตาม มีรายงานพบปัญหานี้แค่เพียง 1 กรณีเท่านั้น
นอกจากนี้ ยังมีงานวิจัยที่พบว่า ผู้ที่มีภาวะไวต่อฮอร์โมน เช่น โรคมะเร็งเต้านม อาจจะต้องหลีกเลี่ยงการดื่มชารอยบอส เนื่องจากชานี้สามารถกระตุ้นการผลิตฮอร์โมนเพศหญิงอย่างเอสโตรเจน (Estrogen) ได้อีกด้วย แต่อย่างไรก็ตาม ผลในการกระตุ้นการผลิตฮอร์โมนนี้มีน้อยมาก และอาจจะต้องดื่มในปริมาณมากถึงจะมีผลกระทบต่อร่างกาย
[embed-health-tool-bmr]