อาหารที่ไม่มีประโยชน์ เป็นอาหารที่ผ่านกระบวนการแปรรูปจนอาจทำให้ไม่มีสารอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย เต็มไปด้วยโซเดียม น้ำตาลและไขมันอิ่มตัวสูง ซึ่งการรับประทานอาหารที่ไม่มีประโยชน์มากเกินไป อาจส่งผลให้เกิดปัญหาสุขภาพมากมาย เช่น โรคหัวใจและหลอดเลือด ความดันโลหิตสูง คอเลสเตอรอลสูง โรคเบาหวาน โรคมะเร็ง
[embed-health-tool-bmr]
อาหารที่ไม่มีประโยชน์ คืออะไร
อาหารที่ไม่มีประโยชน์ คือ อาหารที่ขาดสารอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย เช่น โปรตีน วิตามิน แร่ธาตุ ใยอาหาร รวมถึงเต็มไปด้วยโซเดียม น้ำตาล และไขมันอิ่มตัวที่มากเกินไป เมื่อรับประทานเข้าไปแล้วอาจทำให้ผู้เสี่ยงเป็นโรคเรื้อรังต่าง ๆ เช่น น้ำหนักเกิน โรคอ้วน โรคเบาหวานชนิดที่ 2 โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคมะเร็ง โรคไขมันพอกตับ
ตัวอย่างอาหารที่ไม่มีประโยชน์และอาจส่งผลเสียต่อสุขภาพ ได้แก่
- เบเกอรี่ เช่น เค้ก ขนมปังกรอบ ขนมอบ คุกกี้ คัพเค้ก โดนัท ช็อกโกแลต
- อาหารจานด่วน เช่น เฟรนช์ฟรายส์ แฮมเบอร์เกอร์ พิซซ่า นักเก็ต
- เนื้อสัตว์แปรรูป เช่น เบคอน แฮม ไส้กรอก
- ของว่าง เช่น มันฝรั่งแผ่นทอดกรอบ ขนมบรรจุหีบห่อ ขนมกรุบกรอบ
- เครื่องดื่มที่มีน้ำตาล เช่น น้ำอัดลม น้ำหวานต่าง ๆ
- เครื่องดื่มแอลกอฮอล์
อาหารที่ไม่มีประโยชน์ ส่งผลเสียต่อสุขภาพอย่างไร
อาหารที่ไม่มีประโยชน์ส่วนใหญ่มีรสชาติอร่อยและดึงดูดใจ แต่เป็นอาหารที่เต็มไปด้วยน้ำตาล เกลือ ไขมันอิ่มตัวและไขมันทรานส์สูง ซึ่งหากรับประทานในปริมาณที่มากเกินไปอาจส่งผลเสียต่อสุขภาพทั้งในระยะสั้นและระยะยาวได้ ดังนี้
อาหารที่ไม่มีประโยชน์ส่งผลเสียต่อสุขภาพในระยะสั้นอย่างไร
ปริมาณโซเดียมที่สูงมากในอาหารที่ไม่มีประโยชน์อาจทำให้ความดันโลหิตสูง และร่างกายเกิดภาวะบวมน้ำ นอกจากนี้ การรับประทานอาหารที่มีปริมาณไขมันสูงยังอาจทำให้ไขมันสะสมอยู่ตามหลอดเลือดจนส่งผลให้เลือดไหลเวียนไม่สะดวก ซึ่งอาจทำให้รู้สึกอึดอัด หงุดหงิด อ่อนล้า อ่อนเพลีย เหนื่อยล้า นอนหลับยาก และสมาธิลดลง จนอาจพัฒนาไปเป็นความเครียดที่เพิ่มขึ้นได้
นอกจากนี้ น้ำตาลยังเป็นอาหารของแบคทีเรียในช่องปาก ซึ่งอาจทำให้เกิดคราบพลัค (Plaque) สะสมและอาจทำให้เกิดฟันผุได้
อาหารที่ไม่มีประโยชน์ส่งผลเสียต่อสุขภาพผลเสียในระยะยาวอย่างไร
อาหารที่ไม่มีประโยชน์เมื่อรับประทานเข้าไปเป็นเวลานาน อาจส่งผลเสียต่อสุขภาพในระยะยาว ดังนี้
- โรคเบาหวานชนิดที่ 2 ในอาหารไม่มีประโยชน์อาจมีปริมาณน้ำตาลที่สูง ซึ่งการรับประทานอาหารที่มีน้ำตาลสูงอาจทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดเพิ่มสูงขึ้น ส่งผลให้ร่างกายต้องผลิตอินซูลินออกมาเพิ่มขึ้นเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด หากปล่อยไว้อาจเสี่ยงที่จะทำให้เกิดความผิดปกติของการหลั่งอินซูลินและพัฒนาไปเป็นโรคเบาหวานได้
- คอเลสเตอรอลสูง โดยเฉพาะอาหารทอด เช่น ไก่ทอด มันฝรั่งทอด เฟรนช์ฟรายส์ เต็มไปด้วยไขมันอิ่มตัวและไขมันทรานส์สูงที่สามารถสะสมอยู่ในผนังหลอดเลือด และอาจมีแนวโน้มที่จะทำให้เกิดความเสี่ยงในการเป็นโรคหัวใจและหลอดเลือดได้
- ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจและหลอดเลือด การรับประทานโซเดียมในปริมาณที่มากเกินไป และการสะสมของไขมันในหลอดเลือดอาจทำให้ความดันโลหิตเพิ่มสูงขึ้น ซึ่งอาจเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด
- น้ำหนักตัวเกินและโรคอ้วน อาหารที่ไม่มีประโยชน์อุดมไปด้วยไขมันอิ่มตัว น้ำตาลและโซเดียมสูง ซึ่งการรับประทานในปริมาณมากและเป็นเวลานาน อาจทำให้สะสมเป็นไขมันส่วนเกินในร่างกาย จนทำให้น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นและอาจเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรคอ้วนได้
- โรคมะเร็ง การรับประทานอาหารที่ไม่มีประโยชน์ อาจกระตุ้นให้เกิดการอักเสบของเซลล์และเนื้อเยื่อภายในร่างกาย นอกจากนี้ อาหารและเครื่องดื่มบางชนิด เช่น ของทอด อาหารที่มีโซเดียมสูง อาหารแปรรูปพร้อมทาน เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ อาจมีสารก่อมะเร็ง ซึ่งอาจพัฒนาไปเป็นโรคมะเร็งได้
- ภาวะซึมเศร้า การรับประทานอาหารที่ไม่มีประโยชน์ในปริมาณมาก และละเลยการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย เช่น โปรตีน ผัก ผลไม้ อาจทำให้ร่างกายขาดสารอาหารที่ช่วยส่งเสริมการทำงานของระบบต่าง ๆ ในร่างกาย ส่งผลให้ร่างกายอ่อนล้าและอาจทำให้อารมณ์แปรปรวน หากปล่อยไว้อาจพัฒนาไปเป็นภาวะซึมเศร้าได้
วิธีหลีกเลี่ยง อาหารที่ไม่มีประโยชน์
หากร่างกายได้รับอาหารที่ไม่มีประโยชน์มากเกินไปอาจส่งผลเสียต่อสุขภาพในระยะยาวได้ ดังนั้น การหลีกเลี่ยงอาหารที่ไม่มีประโยชน์อาจทำได้ ดังนี้
- วางแผนมื้ออาหารและของว่างไว้ล่วงหน้า อาจช่วยควบคุมเมนูอาหารที่ต้องรับประทานในแต่ละวันได้
- รับประทานอาหารให้ครบทุกมื้อตามแผนที่วางไว้ เพื่อควบคุมความหิวที่อาจทำให้ขาดสติและรับประทานอาหารที่ไม่มีประโยชน์มากขึ้น
- เลือกอาหารที่ไม่ผ่านการขัดสี เช่น ขนมปังโฮลวีท ข้าวกล้อง ข้าวไรซ์เบอร์รี่ ข้าวโอ๊ต เมล็ดฟักทอง เมล็ดทานตะวัน
- เลือกรับประทานผลไม้สดเป็นของหวานแทนขนมหวาน
- เลือกอาหารแปรรูปอย่างระมัดระวัง โดยอ่านฉลากอาหารทุกครั้งก่อนซื้อเพื่อหลีกเลี่ยงอาหารที่มีน้ำตาล โซเดียม และไขมันมากเกินไป