IICP คือ ภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูง (Increased Intracranial Pressure) ซึ่งทำให้ผู้ป่วยมีอาการปวดหัวรุนแรง และไม่สามารถรักษาให้หายได้ด้วยการกินยาหรือนอนหลับ ภาวะนี้มักเกิดขึ้นเมื่อกะโหลกเต็มไปด้วยของเหลวส่วนเกิน จนสร้างแรงกดดันภายในกะโหลกศีรษะ ซึ่งเป็นภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์ที่ต้องได้รับการรักษาโดยด่วน
[embed-health-tool-heart-rate]
คำจำกัดความ
IICP คือ อะไร
ภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูง หรือ IICP คือ ภาวะทางการแพทย์ที่เป็นอันตราย ซึ่งเกิดจากการบาดเจ็บบริเวณสมองและบริเวณอื่น ๆ ที่ทำให้ความดันศีรษะเพิ่มขึ้น ส่งผลทำให้เกิดอาการปวดศีรษะ มองเห็นภาพซ้อน อาเจียนและอ่อนแรง นอกจากนี้ แรงดันที่เพิ่มขึ้นยังอาจทำร้ายสมองและไขสันหลังได้อีกด้วย
อาการ
อาการของ IICP
อาการภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูงที่อาจพบได้บ่อย มีดังนี้
- ปวดศีรษะ
- มองเห็นภาพซ้อน
- รู้สึกตื่นตัวน้อยกว่าปกติ
- อาเจียน
- มีปัญหาในการเคลื่อนไหวหรือการพูดคุย
- ตื่นตัวน้อยลง
- อ่อนแรง ขาดพลังงาน หรือง่วงนอนตลอดเวลา
หากอาการเหล่านี้เกิดขึ้นร่วมกับอาการปวดหัวควรเข้าพบคุณหมอเพื่อวินิจฉัยอาการ
สาเหตุ
สาเหตุของ IICP
สาเหตุของภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูงที่อาจพบได้บ่อย คือ การบาดเจ็บที่สมองหรือกะโหลกศีรษะ เนื่องจากการบาดเจ็บอาจทำให้ผู้ป่วยมีเลือดออกหรือเกิดอาการบวมภายในกะโหลกศีรษะ ซึ่งอาการบวมหรือปริมาณเลือดที่เพิ่มขึ้นภายในกะโหลกศีรษะอาจทำให้เกิดแรงดันที่เป็นอันตราย และอาจสร้างความเสียหายต่อเนื้อเยื่อสมองหรือกระดูกสันหลังได้
นอกจากนี้ โรคหลอดเลือดสมองยังอาจเป็นอีกหนึ่งสาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูง เนื่องจากโรคหลอดเลือดสมองอาจทำให้หลอดเลือดในสมองแตก ส่งผลให้เลือดไหลเวียนไปทั่วสมองจนเกิดความดันได้
สำหรับสาเหตุอื่น ๆ ที่ทำให้เกิดภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูง อาจมีดังนี้
- น้ำส่วนเกินในไขสันหลัง
- โรคเส้นเลือดสมองโป่งพอง (Cerebral Aneurysm)
- เนื้องอกในสมอง
- ความดันโลหิตสูง
- การติดเชื้อ เช่น โรคไข้สมองอักเสบ เยื่อหุ้มสมองอักเสบ
- ภาวะโพรงสมองคั่งน้ำ (Hydrocephalus)
ภาวะแทรกซ้อน
ภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูงที่ร้ายแรงอาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อน ดังนี้
- อาการชัก
- ระบบประสาทเสียหาย
- โรคหลอดเลือดสมอง (Stroke)
- เสียชีวิต
การวินิจฉัยและการรักษา
ข้อมูลในที่นี้ไม่มีเจตนาให้ใช้ทดแทนคำแนะนำทางการแพทย์ ควรปรึกษาคุณหมอทุกครั้งเพื่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม
การวินิจฉัย IICP
คุณหมออาจวินิจฉัยอาการของภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูงด้วยวิธี ดังนี้
- การตรวจระบบประสาท เพื่อทดสอบประสาทสัมผัส การทรงตัว และสภาพจิตใจของผู้ป่วย
- การเจาะน้ำไขสันหลัง เพื่อตรวจวัดปริมาณน้ำและความดันในไขสันหลัง
- การตรวจด้วยซีทีสแกน (CT Scan) เป็นการสร้างภาพเอกซเรย์เพื่อตรวจอาการบาดเจ็บของศีรษะและสมองอย่างละเอียด
- การตรวจด้วยเอ็มอาร์ไอ (MRI) เพื่อตรวจหาการเปลี่ยนแปลงในเนื้อเยื่อสมอง ซึ่งสามารถตรวจได้ละเอียดกว่าการเอกซเรย์หรือซีทีสแกน
การรักษา
การรักษา IICP
การรักษาภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูงขึ้นอยู่กับสาเหตุและความรุนแรงของอาการ ดังนี้
- ยา เช่น ยาสลายลิ่มเลือด ยาลดบวม เพื่อสลายลิ่มเลือดในสมองและลดอาการบวม
- การระบายของเหลว เพื่อช่วยระบายของเหลวในกะโหลกศีรษะและลดความดันที่มากเกินไป
- การผ่าตัด เพื่อลดความดันภายในสมอง ซึ่งวิธีการผ่าตัดอาจขึ้นอยู่กับสาเหตุของการกดทับที่ทำให้เกิดอาการ เช่น รักษาอาการบาดเจ็บ ห้ามเลือด เอาเนื้องอกออก
การปรับไลฟ์สไตล์และการดูแลตัวเอง
การปรับไลฟ์สไตล์และการดูแลตัวเองเพื่อจัดการกับ IICP
การดูแลสุขภาพของตัวเองอยู่เสมออาจช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูงได้ รวมถึงอาจช่วยป้องกันปัจจัยเสี่ยงต่าง ๆ ที่อาจเกิดขึ้น เช่น ความดันโลหิตสูง โรคหลอดเลือดสมอง การติดเชื้อ ที่อาจนำไปสู่ภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูง ดังนี้
- กินอาหารที่มีประโยชน์ เน้นกินอาหารให้ครบ 5 หมู่ เช่น เนื้อสัตว์ไม่ติดหนังและมัน ข้าวขัดสี ธัญพืช ผัก ผลไม้ เพื่อให้ร่างกายได้รับสารอาหารที่เป็นประโยชน์อย่างครบถ้วน ซึ่งอาจช่วยบำรุงร่างกายให้สุขภาพดี ทั้งยังช่วยป้องกันการสะสมของไขมันส่วนเกินได้
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอเสมอ การออกกำลังกายอาจช่วยส่งเสริมให้สุขภาพโดยรวมแข็งแรง และช่วยเผาผลาญไขมันส่วนเกินได้ จึงควรออกกำลังกายความเข้มข้นปานกลางอย่างน้อย 150 นาที/สัปดาห์ เช่น ว่ายน้ำ วิ่ง เดินเร็ว เต้นแอโรบิก
- นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ในระหว่างนอนหลับร่างกายจะซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอและปรับความสมดุลของฮอร์โมน ซึ่งอาจช่วยให้ร่างกายมีกระบวนการทำงานที่เป็นปกติและสุขภาพดี
- จัดการกับความเครียด ความเครียดอาจเป็นสาเหตุที่ทำให้สุขภาพเสื่อมโทรมและอาจทำให้ร่างกายอ่อนแอจนดจ็บป่วยได้ง่าย ดังนั้น จึงควรจัดการความเครียดเพื่อช่วยส่งเสริมให้สุขภาพดี เช่น นอนหลับพักผ่อน อ่านหนังสือ ออกกำลังกาย เดินเล่น พูดคุยกับเพื่อน เล่นเกม
