การทำหมัน เป็นวิธีการคุมกำเนิดอย่างถาวรที่เหมาะสำหรับผู้ที่ไม่ต้องการมีบุตร ซึ่งสามารถทำได้ทั้งผู้ชายและผู้หญิงด้วยการผ่าตัดอวัยวะภายในของระบบสืบพันธุ์ หากสงสัยว่า ทําหมันแล้วท้องได้ไหม อาจจำเป็นต้องศึกษาวิธีการดูแลตัวเองหลังจากทำหมันหรือขอคำแนะนำจากคุณหมอ เพื่อป้องกันการตั้งครรภ์และมีบุตร
[embed-health-tool-ovulation]
การทำหมัน คืออะไร
การทำหมัน คือ วิธีการคุมกำนิดในแบบถาวรด้วยการผ่าตัดอวัยวะภายในระบบสืบพันธุ์ ที่สามารถทำได้ทั้งในผู้หญิงและผู้ชาย เพื่อช่วยป้องกันการตั้งครรภ์ โดยไม่ให้อสุจิเดินทางเข้าไปผสมกับไข่และช่วยให้ไข่ไม่ตกมาบริเวณท่อนำไข่รอการผสมกับอสุจิที่ก่อให้เกิดการปฏิสนธิ เหมาะสำหรับผู้ที่ไม่ต้องการมีบุตร หรือมีบุตรจนพึงพอใจแล้วไม่ต้องการมีเพิ่มอีก อย่างไรก็ตาม การทำหมันไม่ได้มีส่วนทำให้อารมณ์ทางเพศลดลง ยังมีการมาของประจำเดือนได้ตามปกติ จึงไม่จำเป็นต้องกังวลใจ
ทําหมันแล้วท้องได้ไหม
หลังจากการทำหมันสำหรับผู้หญิงที่คุณหมอจะผ่าตัดท่อนำไข่บางส่วนออกและเย็บปิดแผลหรือผูกท่อนำไข่ เพื่อไม่ให้ไข่เคลื่อนตัวออกไปผสมกับอสุจิ ที่อาจช่วยป้องกันการตั้งครรภ์ได้ อย่างไรก็ตาม การตั้งครรภ์หลังจากทำหมันยังอาจเกิดขึ้นได้แต่พบได้น้อยมาก ดังนั้น จึงควรดูแลตัวเองหลังการทำหมันอย่างถูกวิธีตามที่คุณหมอแนะนำ อย่างไรก็ตามการทำหมันถึงแม้จะทำอย่างถูกวิธีก็สามารถตั้งครรภ์ได้ โดยในการทำหมันหญิงโอกาสการตั้งครรภ์ 3 ราย ใน 1000 ราย เนื่องจากการมาต่อกันเองของท่อนำไข่หลังจากที่คุณหมอตัดออกไปแล้ว
สำหรับการทำหมันผู้ชายจะมีด้วยกัน 2 รูปแบบ คือ 1. การใช้มีดผ่าตัดกรีดผิวหนังบริเวณอัณฑะไปยังท่อนำอสุจิและตัดส่วนปลายท่อออก 2.การทำหมันด้วยการใช้อุปกรณ์เจาะรูเล็ก ๆ บนผิวหนังอัณฑะไปยังท่อนำอสุจิก่อนจะใช้อุปกรณ์คีบท่อนำอสุจิเพื่อตัดออกและเย็บปิดผนึก เพื่อช่วยขวางไม่ให้อสุจิเดินทางมายังท่อนำอสุจิไปยังท่อปัสสาวะและปล่อยเข้าสู่ช่องคลอดของผู้หญิงขณะมีเพศสัมพันธ์ แต่การทำหมันของผู้ชายนั้นยังไม่สามารถคุมกำเนิดได้ในทันที เนื่องจากอสุจิอาจหลงเหลืออยู่บริเวณท่อนำอสุจิที่อาจเคลื่อนตัวออกไปร่วมกับน้ำหล่อลื่นและผสมกับไข่ของผู้หญิงขณะมีเพศสัมพันธ์ที่เสี่ยงให้ผู้หญิงตั้งครรภ์
ดังนั้น หลังจากการทำหมัน ควรเข้ารับการติดตามอาการหลังจากการผ่าตัด เพื่อเช็กว่าสามารถมีเพศสัมพันธ์ได้ตามปกติหรือมีอสุจิหลงเหลืออยู่ในท่อนำอสุจิหรือไม่ เพื่อลดความกังวลและลดโอกาสกาารตั้งครรภ์ ส่วนในการทำหมันชายนั้น โอกาสตั้งครรภ์หลังทำหมันอยู่ที่1-2 รายต่อ 1000 รายซึ่งเกิดจากสาเหตุเดียวกันคือการกลับมาต่อของท่ออสุจิ (re-anastomosis) หลังจากคุณหมอตัดออกไปแล้ว
วิธีป้องกันการตั้งท้องหลังจากทำหมัน
วิธีป้องกันการตั้งท้องหลังจากทำหมัน มีดังนี้
- งดมีเพศสัมพันธ์อย่างน้อย 8-12 สัปดาห์ หรือจนกว่าคุณหมอจะอนุญาติ เพื่อป้องกันอสุจิที่ยังตกค้างบริเวณท่อนำอสุจิและป้องกันระบบสืบพันธุ์ติดเชื้อบริเวณแผลผ่าตัด
- ควรใช้วิธีการคุมกำเนิดแบบอื่น เช่น การรับประทานยาคุมในกรณีที่คุณหมอแนะนำ หรือสวมถุงยางอนามัย เพื่อช่วยป้องกันการตั้งครรภ์ อีกทั้งการทำหมันไม่ได้ช่วยป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ จึงยังเสี่ยงต่อการเกิดโรคได้ เช่น โรคเอดส์ โรคซิฟิลิส โรคหนองในแท้ โรคหนองในเทียม และโรคเริม
- ควรเข้าพบคุณหมอเพื่อตรวจอาการหลังจากทำหมันและตรวจสอบว่าไม่มีอสุจิอยู่บริเวณท่อนำอสุจิ เพื่อช่วยลดโอกาสไม่ให้ไข่และอสุจิเดินทางมาผสมกัน อีกทั้งยังลดความเสี่ยงการตั้งครรภ์นอกมดลูก