ลูกแหวะนม หรืออาการที่ลูกมีนมไหลออกมาทางปากหลังกินนม เป็นเรื่องที่สามารถเกิดขึ้นได้ เนื่องจากเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 6 เดือนมักมีกล้ามเนื้อหูรูดบริเวณหลอดอาหารที่ยังพัฒนาไม่เต็มที่ จึงอาจทำให้อาหารไหลย้อนกลับขึ้นมาทางหลอดอาหารได้ อย่างไรก็ตาม ควรให้ลูกดื่มนมอย่างระมัดระวัง เพราะนมอาจไหลย้อนออกทางจมูกจนอาจทำให้เกิดการสำลักได้
[embed-health-tool-vaccination-tool]
ลูกแหวะนม เกิดจากอะไร
ทารกที่อายุต่ำกว่า 6 เดือน มักมีอาการแหวะนม เนื่องจากกล้ามเนื้อหูรูดส่วนล่างของหลอดอาหารในเด็กทารกยังพัฒนาไม่สมบูรณ์ จึงส่งผลให้นมไหลย้อนกลับขึ้นมาได้บ่อย ๆ นอกจากนี้ เด็กยังมีขนาดกระเพาะอาหารและท้องที่เล็กมาก การให้นมลูกในปริมาณที่มากเกินไปจึงอาจทำให้นมไหลย้อนกลับขึ้นมาทางหลอดอาหารได้ง่ายขึ้น
ลูกแหวะนมและลูกอาเจียน แตกต่างกันอย่างไร
การแหวะนมเป็นการไหลย้อนกลับของนม เนื่องจากกล้ามเนื้อหูรูดยังพัฒนาไม่สมบูรณ์ โดยนมและน้ำย่อยในกระเพาะอาหารจะค่อย ๆ ไหลย้อนกลับขึ้นมาทางหลอดอาหารและออกทางปากอย่างช้า ๆ ซึ่งการแหวะนมเป็นอาการที่อาจเกิดขึ้นได้ และไม่ก่อให้เกิดปัญหาร้ายแรงตามมา แต่สำหรับการอาเจียนในเด็กทารกเป็นอาการที่รุนแรง โดยอาหารกับน้ำย่อยจะไหลย้อนขึ้นมาอย่างรวดเร็วและรุนแรง ในบางรายอาจเกิดลักษณะอาเจียนพุ่งเนื่องจากกล้ามเนื้อหน้าท้องถูกกระตุ้นโดยศูนย์ควบคุมการอาเจียน (Vomiting Center) ที่รับสัญญาณมาจากระบบประสาท ซึ่งอาจทำให้เด็กมีอาการร้องไห้งอแงมากกว่าปกติ มีไข้ ไม่สบายตัว ท้องเสีย ท้องบวม ท้องอืด ไม่กินอาหาร และเหนื่อยล้า
อาการเมื่อลูกแหวะนม
เมื่อลูกแหวะนมอาจมีอาการที่พบได้บ่อย ดังนี้
- ลูกอาจแหวะนมออกมาทางปากและทางจมูก
- ลักษณะของน้ำนมที่ลูกแหวะออกมา อาจเป็นก้อนลิ่มคล้ายเต้าหู้
- ลูกร้องไห้และงอแงหลังกินนมเสร็จ
- ลูกนอนบิดตัวไปมา เพราะอาจมีอาการไม่สบายท้อง
การดูแลและการป้องกันลูกแหวะนม
หากลูกแหวะนมบ่อย ๆ คุณพ่อคุณแม่อาจทำตามวิธีต่อไปนี้ เพื่อป้องกันการแหวะนมของลูก
- ควรให้นมลูกในท่ายกหัวสูง เช่น ใช้หมอนรองคอลูก อุ้มลูกในท่าที่หัวยกสูงขึ้น เพื่อป้องกันการไหลย้อนของนม
- ควรให้นมลูกในปริมาณที่เหมาะกับวัย โดยเด็กแรกเกิดถึง 3 เดือน ควรให้นมไม่เกิน 8-10 มื้อ/วัน ในปริมาณ 2-4 ออนซ์ และเด็กที่อายุมากกว่า 3-6 เดือน ควรให้นมไม่เกิน 6 มื้อ/วัน ในปริมาณ 4-6 ออนซ์
- หากป้อนนมจากขวดนม ควรระมัดระวังให้มีนมท่วมจุกนมตลอดการดูดนม ป้องกันทารกดูดลมเข้าไปเพิ่มขึ้น ซึ่งจะกระตุ้นการแหวะนมได้
- หลังกินนมควรจับลูกนั่งหรืออุ้มพาดบ่าเพื่อให้ลูกเรอ ซึ่งอาจช่วยป้องกันและบรรเทาอาการแหวะนมได้
- หากลูกแหวะนมหลังกินนมเสร็จ ควรจับลูกนอนตะแคงหรือนอนคว่ำ และยกหัวให้สูงขึ้น ซึ่งอาจช่วยบรรเทาอาการได้
- หากลูกมีอายุตั้งแต่ 4 เดือนขึ้นไปและมีอาการแหวะนมบ่อย ๆ ควรเพิ่มอาหารอ่อนให้กับลูก เช่น กล้วยบด แครอทต้มบด มันฝรั่งต้มบด แอปเปิ้ลบด เนื้อสัตว์บด เนื่องจากอาหารเสริมจะมีความข้นกว่านม จึงอาจช่วยลดการไหลย้อนของนมได้
- สังเกตอาการของลูกว่าเป็นอาการแหวะนม หรือเป็นอาการอาเจียน หากพบว่าลูกมีอาการอาเจียน เช่น ไม่อยากกินนม เซื่องซึม น้ำหนักลด น้ำลายมีสีเหลืองหรือเขียว มีไข้ ควรพาลูกเข้าพบคุณหมอเพราะอาจเป็นสัญญาณของปัญหาสุขภาพ เช่น กรดไหลย้อน แพ้นม ไข้หวัด การติดเชื้อในหู
