เจ็บช่องคลอด จากการมีเพศสัมพันธ์ อาการ สาเหตุ การรักษา

บางครั้งกิจกรรมที่มักทำให้สุขสมหรือผ่อนคลายอย่างการมีเพศสัมพันธ์ ก็อาจทำให้เกิดอาการ เจ็บช่องคลอด จากการมีเพศสัมพันธ์ หรือที่เรียกว่า ภาวะเจ็บปวดขณะมีเพศสัมพันธ์ อย่างไรก็ตาม การเรียนรู้สาเหตุ และวิธีการรักษาที่เหมาะสม อาจช่วยบรรเทาอาการที่เจ็บช่องคลอดที่เกิดขึ้น และทำให้มีเพศสัมพันธ์ หรือทำกิจกรรมทางเพศอื่น ๆ ได้อย่างมีความสุขขึ้น

[embed-health-tool-ovulation]

เจ็บช่องคลอด จากการมีเพศสัมพันธ์ คืออะไร

ความเจ็บปวดจากเพศสัมพันธ์ (Dyspareunia) เป็นความเจ็บปวดอวัยวะเพศที่เกิดขึ้นอย่างซ้ำๆ ซึ่งจะเกิดขึ้นก่อน ระหว่าง และหลังการมีเพศสัมพันธ์  ซึ่งสามารถเกิดขึ้นได้ทั้งในผู้หญิงและผู้ชาย

แต่จากการศึกษาของ สมาคมแพทย์เวชศาสตร์ครอบครัวของอเมริกา (American academy of family medicine หรือ AAFP) พบว่า ผู้หญิงอเมริกันเคยเจอปัญหานี้มากถึงร้อยละ 20 ซึ่งสาเหตุของการเกิดอาการเจ็บปวด ขณะมีเพศสัมพันธ์นั้นก็จะมีความแตกต่างกันออกไปในแต่ละคน ซึ่งมีตั้งแต่ปัญหาเชิงโครงสร้างไปจนถึงปัญหาทางด้านจิตใจ ขณะที่คุณมีเพศสัมพันธ์อาจทำให้คุณรู้สึก

• เจ็บเมื่อมีเพศสัมพันธ์ (การสอดใส่)
• เจ็บทุกครั้งเมื่อมีสิ่งแปลกปลอมเข้าสู่ช่องคลอด รวมทั้ง ผ้าอนามัยแบบสอดด้วย
• รู้สึกเจ็บขณะมีเพศสัมพันธ์เมื่อมีแรงกระแทก
• ปวดแสบปวดร้อน
• มีอาการปวดอยู่นาน หลังจากเสร็จกิจกรรมทางเพศ

สาเหตุของ ความเจ็บปวดจากเพศสัมพันธ์

สาเหตุของการเกิดความเจ็บปวดจากเพศสัมพันธ์ มีสาเหตุมาจากหลายๆ อย่าง ทั้งสาเหตุจากทางร่างกายและสาเหตุด้านจิตใจ สำหรับบางคนอาจมีปัญหาจากทั้ง 2 อย่างรวมกัน

สาเหตุทางกายภาพ อาการปวดจากการสอดใส่

ช่องคลอดแห้ง

ปัญหาช่องคลอดแห้ง เป็นภาวะที่ช่องคลอดไม่มีความยืดหยุ่น ขาดน้ำหล่อลื่นหรือมีน้ำหล่อลื่นไม่เพียงพอ จนทำให้ช่องคลอดแห้งกร้าน เมื่อมีการเสียดสีหรือมีเพศสัมพันธ์ ก็จะทำให้เกิดอาการเจ็บ ซึ่งสาเหตุของการที่ช่องคลอดแห้งเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น ความเครียด ฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลง การใช้ยาบางชนิด

ช่องคลอดหดเกร็ง

ภาวะช่องคลอดหดเกร็ง (Vaginismus) เป็นภาวะที่ร่างกายปฏิเสธการสอดใส่ในทุกรูปแบบ เมื่อมีสิ่งแปลกปลอมเข้ามาในช่องคลอดจะทำให้เกิดการหดเกร็ง บีบรัดอย่างที่ไม่สามารถควบคุมได้ เมื่อมีเพศสัมพันธ์จะทำให้เกิดอาการเจ็บเป็นอย่างมาก

เกิดการบาดเจ็บที่อวัยวะเพศ

อาการบาดเจ็บใดๆ ก็ตามที่เกิดขึ้นบริเวณอวัยวะเพศ สามารถทำให้เกิดความเจ็บปวดจากการมีเพศสัมพันธ์ทั้งสิ้น ไม่ว่าจะเป็น การขลิบอวัยวะเพศหญิง (female genital mutilation หรือ FGM) การผ่าตัดเกี่ยวกับกระดูกเชิงกรานหรือไดัรับบาดเจ็บจากอุบัติเหตุ จากงานวิจัยชี้ว่าผู้หญิงร้อยละ 45 ประสบปัญหาความเจ็บปวดจากการมีเพศสัมพันธ์ เมื่อมีเพศสัมพันธ์หลังคลอด

การอักเสบหรือการติดเชื้อ และสาเหตุอื่นๆ

การที่ช่องคลอดเกิดการติดเชื้อ หรือเกิดการอักเสบที่ช่องคลอด หรือเรียกว่า อาการเจ็บเรื้อรังบริเวณรอบปากช่องคลอด (vulvar vestibulitis) ซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิด ความเจ็บปวดขณะมีเพศสัมพันธ์

นอกจากนี้ยังมีสาเหตุอื่นๆ ที่ทำให้เกิดความเจ็บปวดขณะมีเพศสัมพันธ์ เช่น ความผิดปกติของผิวหนัง เป็นกลาก เกลื้อน เกิดอาการระคายเคืองเนื่องจากแพ้ผงซักฟอง ผลิตภัณฑ์สุขภัณฑ์ที่ใช้บริเวณช่องคลอด หรือจะเป็นปัญหาที่มีมาตั้งแต่เกิด ซึ่งเป็นสาเหตุที่พบได้น้อยมาก เช่น ช่องคลอดพัฒนาไม่เต็มที่ เยื่อพรหมจารีไม่สมบูรณ์ หรือเยื่อพรหมจรรย์มีการเจริญเติบโตผิดรูปแบบ โดยเติบโตปิดกั้นช่องคลอด

สาเหตุทางกายภาพ ที่ทำให้เกิด ความเจ็บปวดจากเพศสัมพันธ์

หากมีอาการเจ็บปวดขณะที่มีเพศสัมพันธ์แค่บางตำแหน่ง อาจเป็นผลมาจากการรักษาและสภาวะที่ร่างกายกำลังเผชิญ และการรักษาทางการแพทย์ที่อาจนำไปสู่ความเจ็บปวด ได้แก่ การผ่าตัดเกี่ยวกับกระดูกเชิงกราน การผ่าตัดมดลูกและการรักษามะเร็ง นอกจากนี้สภาวะที่ร่างกายกำลังเผชิญก็ทำให้เกิดอาการเจ็บปวดได้เช่นกัน อย่าง กระเพาะปัสสาวะอักเสบ ซีสต์รังไข่ กระดูกเชิงกรานอักเสบ มดลูกย้อย

สาเหตุทางสภาพจิตใจ

ปัจจัยทางอารมณ์และจิตใจก็มีส่วนทำให้เกิดอาการได้ ปัญหาที่พบได้บ่อยและส่งผลต่อบทบาทในการมีเพศสัมพันธ์ที่เจ็บปวด คือ ความวิตกกังวล เพราะความกังวล ความกลัวและภาวะซึมเศร้าสามารถยับยั้งความเร้าอารมณ์ทางเพศและนำไปสู่ภาวะช่องคลอดแห้งหรือช่องคลอดอักเสบได้

ความเครียดก็เป็นอีกหนึ่งตัวการที่สามารถกระตุ้นให้กล้ามเนื้ออุ้งเชิงกรานกระชับทำให้เกิดอาการปวด หรือเคยมีประวัติของการถูกล่วงละเมิดทางเพศหรือความรุนแรงทางเพศอาจนำไปสู่ความเจ็บปวดจากเพศสัมพันธ์

อาการเจ็บปวดจากเพศสัมพันธ์ สามารถรักษาได้อย่างไร

เมื่อเกิดปัญหาความเจ็บปวดจากเพศสัมพันธ์ คุณต้องปรึกษากับแพทย์ถึงปัญหาที่เกิดขึ้น ซึ่งการรักษานั้นจะมีทั้งการใช้การเข้ารับคำปรึกษา และการรักษาทางการแพทย์ ดังนี้

• การปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญหรือนักบำบัด

หากสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการความเจ็บปวดจากเพศสัมพันธ์ มาจากปัญหาเรื่องสภาพจิตใจ เช่น เคยถูกล่วงละเมิดทางเพศ มีอดีตเรื่องเพศสัมพันธ์ที่ไม่ดี หรือมีปัญหาด้านอารมณ์อื่นๆ คุณหมออาจจะเลือกใช้การให้คำปรึกษาในการบำบัด เพื่อรับมือกับผลกระทบที่เกิดกับสภาพจิตใจจนส่งผลต่อการมีเพศสัมพันธ์ที่เจ็บปวด บางครั้งคู่ของคุณอาจต้องเข้ารับการปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญหรือนักบำบัดนี้ด้วย เพื่อความเข้าใจที่ดีขึ้น

• การรักษาทางการแพทย์

คุณหมอต้องทราบถึงสาเกตุที่แน่ชัดว่าจริง ๆ แล้ว ปัญหาความเจ็บปวดที่เกิดขึ้นจากการมีเพศสัมพันธ์นั้นเกิดจากอะไรกันแน่ หากเกิดจากการติดเชื้อในช่องคลอด คุณหมอก็จะจ่ายเพื่อรักษาอาการติดเชื้อในช่องคลอด แต่หากปัญหานั้นเกิดจากช่องคลอดแห้ง คุณหมออาจจะให้เริ่มต้นด้วยการใช้เจลหล่อลื่น เพื่อช่วยให้ง่ายต่อการมีเพศสัมพันธ์และช่วยลดอาการปวด หรืออาจจะใช้ยาหรือการเพิ่ม ฮอร์โมนต์เอสโตรเจน (Estrogen)เพื่อช่วยให้ช่องคลอดมีความชุ่มชื้นมากขึ้น