ผลไม้ตระกูลซิตรัส เช่น ส้ม ส้มโอ มะนาว เลมอน เป็นผลไม้ที่ได้ชื่อว่าดีต่อสุขภาพมาก เพราะ นอกจากจะมีวิตามินซีสูงอย่างที่เรารู้กันดีอยู่แล้ว ก็ยังมีสารอาหาร วิตามิน แร่ธาตุ และสารประกอบต่าง ๆ อีกมากมายที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพ ว่าแต่ ผลไม้ตระกูลซิตรัส จะมีประโยชน์อย่างไรบ้าง และควรบริโภคอย่างไรถึงจะปลอดภัย Hello คุณหมอ จะพาไปหาคำตอบจากบทความนี้กันเลย
ผลไม้ตระกูลซิตรัส คืออะไร
ผลไม้ตระกูลซิตรัส (Citrus Fruit) หรือผลไม้สกุลส้ม เป็นพืชในวงศ์ Rutaceae มักมีรสเปรี้ยว หวาน หรือเปรี้ยวอมหวาน สีสันสดใส รูปร่างและขนาดหลากหลาย บางชนิดมีกลิ่นหอม จึงนิยมนำมาสกัดเป็นน้ำมันหอมระเหยด้วย โดยผลไม้ตระกูลส้มที่เรารู้จักกันดี เช่น มะนาว เลมอน ส้มโอ เกรปฟรุต ส้มชนิดต่าง ๆ (เช่น ส้มแมนดาริน ส้มเขียวหวาน ส้มยูซุ ส้มจี๊ด)
นอกจากรสชาติและกลิ่นอันเป็นเอกลักษณ์แล้ว สิ่งที่ทำให้ผลไม้ตระกูล ซิตรัส ได้รับความนิยมเป็นอย่างมากก็คือ สารอาหาร วิตามินและแร่ธาตุที่อยู่ในผลไม้ตระกูลนี้นั่นเอง ผลไม้ตระกูลซิตรัสนั้นอุดมไปด้วยวิตามินซี วิตามินบี ไฟเบอร์ โพแทสเซียม (Potassium) ฟอสฟอรัส (Phosphorus) แมกนีเซียม และทองแดง เป็นต้น
ไม่ใช่แค่นั้น เพราะในผลไม้ตระกูลส้มยังมีสารไฟโตนิวเทรียนท์ (Phytonutrients) หลากหลายชนิด เช่น แคโรทีนอยด์ ฟลาโวนอยด์ (Flavonoid) โพลีฟีนอล (Polyphenol) ซึ่งนอกจากจะช่วยให้พืชมีสีสันและกลิ่นเฉพาะตัวแล้ว ยังมีคุณสมบัติเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยปกป้องเซลล์ในร่างกายและป้องกันปัญหาสุขภาพบางอย่างได้ด้วย
ประโยชน์สุขภาพของ ผลไม้ตระกูลซิตรัส
วิตามินและแร่ธาตุ รวมถึงสารประกอบต่าง ๆ ในผลไม้ตระกูล ซิตรัส ที่เรากล่าวถึงข้างต้น ส่งผลให้ผลไม้ตระกูลนี้มีประโยชน์ต่อสุขภาพหลากหลายด้าน เช่น
เหมาะกับผู้ที่ต้องการควบคุมน้ำหนัก
ไฟเบอร์ในผลไม้ตระกูลซิตรัสช่วยให้ระบบย่อยอาหารและระบบขับถ่ายทำงานได้ดีขึ้น ทั้งยังช่วยให้คุณอิ่มท้องได้นานขึ้น และยิ่งหากเป็นส้มชนิดต่าง ๆ ก็ยิ่งมีไฟเบอร์ชนิดที่ละลายน้ำได้ (Soluble Fiber) ในปริมาณสูง จึงช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลในเลือดได้ด้วย นอกจากนี้ ผลไม้ตระกูลซิตรัสยังมีแคลอรี่ต่ำ จึงยิ่งส่งผลดีต่อการควบคุมน้ำหนักขึ้นไปอีก
อาจช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดนิ่วในไต
นิ่วในไตนั้นเกิดได้จากหลายสาเหตุ และหนึ่งในสาเหตุของนิ่วในไตก็คือ ภาวะซิเตรตในปัสสาวะต่ำ แต่การกินผักและผลไม้เป็นประจำ โดยเฉพาะผลไม้ตระกูลซิตรัสสามารถเพิ่มระดับซิเตรตในปัสสาวะได้ จึงช่วยให้ความเสี่ยงในการเกิดนิ่วในไตลดลง
อาจช่วยป้องกันโรคมะเร็งบางชนิดได้
งานศึกษาวิจัยหลายชิ้นระบุว่า ผลไม้ตระกูล ซิตรัส อาจช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคมะเร็งบางชนิดได้ โดยงานศึกษาชิ้นหนึ่งเผยว่า คนที่กินเกรปฟรุตวันละ 1 ลูก หรือดื่มน้ำเกรปฟรุตในปริมาณ 1 หน่วยบริโภคต่อวัน มีความเสี่ยงในการเกิดโรคมะเร็งปอดลดลง
และงานศึกษาอีกชิ้นยังเผยว่า สารพฤกษเคมีในผลไม้ตระกูลซิตรัส เช่น ฟลาโวนอยด์ ซึ่งมีฤทธิ์เป็นสารต้านอนุมูลอิสระก็อาจช่วยป้องกันโรคมะเร็งบางชนิดได้ เช่น มะเร็งหลอดอาหาร มะเร็งเต้านม มะเร็งตับอ่อน
อีกทั้งผลไม้ตระกูลซิตรัสยังอาจช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง ช่วยป้องกันการสร้างเซลล์มะเร็งใหม่ และช่วยยับยั้งการทำงานของสารก่อมะเร็งด้วย
ช่วยส่งเสริมการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน
ผลไม้ตระกูล ซิตรัส อุดมไปด้วยวิตามินซีซึ่งช่วยกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันให้สามารถสร้างเซลล์เม็ดเลือดขาวได้อย่างเป็นปกติ เมื่อร่างกายมีเซลล์เม็ดเลือดขาวเพียงพอ ก็จะต่อสู้กับการติดเชื้อโรคต่าง ๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ช่วยส่งเสริมสุขภาพหัวใจ
ผู้เชี่ยวชาญเผยว่า สารประกอบหลายชนิดในผลไม้ตระกูลซิตรัส เช่น ไฟเบอร์ ฟลาโวนอยด์ อาจช่วยเพิ่มระดับคอเลอเตอรอลเอชดีแอล หรือไขมันดี ช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลแอลดีแอล หรือไขมันเลว และไตรกลีเซอไรด์ รวมถึงอาจช่วยลดความดันโลหิตได้ ซึ่งล้วนแต่ส่งผลดีต่อสุขภาพหัวใจทั้งสิ้น นอกจากนี้ โพแทสเซียมในผลไม้ตระกูลซิตรัสยังช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจ และโรคหลอดเลือดสมองด้วย
ช่วยบำรุงสมอง
ฟลาโวนอยด์ที่ชื่อว่า เควอซิติน (Quercetin) ในผลไม้ตระกูลซิตรัสอาจช่วยป้องกันการเกิดภาวะอักเสบเรื้อรังได้ เมื่อการอักเสบในร่างกายลดลง ความเสี่ยงในการเกิดโรคที่เกี่ยวกับความผิดปกติของสมองอย่างโรคอัลไซเมอร์ โรคพาร์กินสัน จึงลดลงตามไปด้วย อีกทั้งงานวิจัยบางชิ้นยังชี้ว่า ผลไม้ตระกูลซิตรัสอาจช่วยเสริมสร้างการทำงานของสมองได้ด้วย
ช่วยบำรุงผิว
วิตามินซีเป็นหนึ่งในสารอาหารที่ร่างกายจำเป็นต้องใช้ในการสร้างคอลลาเจน (Collagen) ซึ่งเป็นโปรตีนชนิดหนึ่งที่มีคุณสมบัติสำคัญคือ ช่วยไม่ให้ผิวหนังของเราอ่อนแอ จนเกิดปัญหาผิวเหี่ยวย่น ผิวแห้ง มีริ้วรอย ทั้งยังช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงของกระดูก กล้ามเนื้อ และข้อต่อด้วย
ความเสี่ยงในการบริโภคที่ควรรู้
ผลไม้ตระกูล ซิตรัส มีความเป็นกรดสูง จึงอาจทำลายเคลือบฟันของคุณ จนส่งผลให้คุณรู้สึกเสียวฟัน หรือฟันผุได้ ฉะนั้น หลังบริโภคผลไม้ตระกูลนี้ แนะนำให้คุณบ้วนปากหรือแปรงฟันทุกครั้ง ฟันจะได้ไม่ถูกกรดทำลาย
นอกจากนี้ คนที่กำลังกินยาบางชนิด เช่น ยาลดคอเลสเตอรอลในเลือด ยาลดความดันโลหิต ยากดภูมิคุ้มกัน ก็อาจต้องงดบริโภคผลไม้ตระกูลซิตรัสด้วย โดยเฉพาะเกรปฟรุต เพราะผลไม้ตระกูลนี้มีสารที่เรียกว่า “ฟูราโนคูมารีน” (Furanocoumarin) ที่จะไปรวมตัวกับเอนไซม์ในลำไส้ซึ่งทำหน้าที่ลดการดูดซึมยา จนส่งผลให้เอนไซม์ทำงานผิดปกติ และร่างกายดูดซึมยามากเกินไป
แนะนำให้คุณสอบถามวิธีการใช้ยาที่ถูกต้องจากแพทย์หรือเภสัชกรทุกครั้งก่อนใช้ยา และอย่าลืมถามด้วยว่า ยาที่คุณต้องใช้นั้นสามารถกินร่วมกับ ผลไม้ตระกูลซิตรัส ได้หรือไม่
[embed-health-tool-bmr]