มะกอก ประโยชน์ต่อสุขภาพและข้อควรระวังในการบริโภค

มะกอก เป็นผลไม้ที่ใช้รับประทานและนิยมนำมาสกัดเป็นน้ำมันเพื่อใช้ประโยชน์หลากหลายด้าน เช่น ประกอบอาหาร บำรุงผิว มะกอกอุดมไปด้วยสารอาหารและสารประกอบหลายชนิดที่ดีต่อสุขภาพ เช่น กรดโอเลอิก (Oleic acid) สารประกอบโพลีฟีนอล (Polyphenols) ที่มีคุณสมบัติในการต้านอาการอักเสบ ลดระดับไขมันในเลือด และอาจช่วยต้านมะเร็งได้

คุณค่าทางโภชนาการของมะกอก

มะกอก ปริมาณ 100 กรัม ให้พลังงานประมาณ 141 กิโลแคลอรี่ และประกอบด้วยสารอาหารต่าง ๆ เช่น

นอกจากนี้ มะกอกยังอุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย เช่น แคลเซียม แมกนีเซียม เหล็ก โพแทสเซียม ฟอสฟอรัส โซเดียม สังกะสี

ประโยชน์ต่อสุขภาพของมะกอก

มะกอกอุดมไปด้วยสารอาหารที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพ โดยมีงานศึกษาวิจัยทางวิทยาศาสตร์ที่สนับสนุนคุณสมบัติในการรักษาและและการส่งเสริมสุขภาพ ดังนี้

อาจช่วยต้านการอักเสบ

มะกอกมีคุณสมบัติช่วยลดอาการอักเสบ ลดความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจและโรคมะเร็งได้ โดยมีงานวิจัยชิ้นหนึ่งที่ตีพิมพ์ในวารสาร Nutrition Research Reviews เมื่อเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2548 ศึกษาเกี่ยวกับสารประกอบฟีนอลิก (Phenolic) ของน้ำมันมะกอก: โครงสร้าง ฤทธิ์ทางชีวภาพ และประโยชน์ต่อสุขภาพมนุษย์ พบว่า สารประกอบฟีนอลิกที่อยู่ในน้ำมันมะกอก เป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่สำคัญต่อการลดอาการอักเสบในเซลล์ ช่วยต้านการก่อตัวของภาวะหลอดเลือดแข็งที่อาจทำให้เกิดโรคหัวใจ และต้านโรคมะเร็งได้

อาจช่วยเสริมสร้างกระดูก

มะกอกอาจช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงของกระดูกและป้องกันโรคกระดูกพรุนได้ จากสารประกอบโพลีฟีนอล (Polyphenols) ที่เป็นสารพฤกษเคมีซึ่งสามารถลดภาวะอักเสบและต้านอนุมูลอิสระ โดยมีงานวิจัยชิ้นหนึ่ง ที่ตีพิมพ์ในวารสาร International Journal of Environmental Research เมื่อเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2559 ศึกษาเกี่ยวกับ มะกอกและกระดูก: ตัวเลือกการป้องกันโรคกระดูกพรุน พบว่า การบริโภคน้ำมันมะกอกทุกวันสามารถป้องกันการสูญเสียความหนาแน่นของแร่ธาตุในกระดูก และลดความเสี่ยงในการเกิดโรคกระดูกพรุนในผู้สูงอายุได้

อาจช่วยลดระดับไขมันในเลือด

น้ำมันมะกอกช่วยลดไขมันเลว หรือคอเลสเตอรอลชนิดไม่ดี (LDL) และรักษาระดับไขมันดี หรือคอเลสเตอรอลดี (HDL) เอาไว้ใช้เป็นพลังงานภายในร่างกาย นอกจากนี้ ยังอาจช่วยชะลอการสะสมของคราบจุลินทรีย์ในหลอดเลือดแดงของหัวใจได้ โดยมีงานวิจัยชิ้นหนึ่งที่ตีพิมพ์ในวารสาร Annals of Nutrition and Metabolism เมื่อพ.ศ. 2536 ศึกษาเรื่อง การลดการดูดซึมไขมันเลวของน้ำมันมะกอกในอาหาร โดยให้กลุ่มตัวอย่างจำนวน 10 คน รับประทานน้ำมันมะกอกในรูปแบบอาหารเสริมในปริมาณ 50 กรัม/วัน เป็นเวลา 2 สัปดาห์ พบว่า สามารถลดระดับคอเรสเตอรอลได้ถึง 16% ซึ่งอาจเกิดจากสรรพคุณของกรดโอเลอิกและเบต้า-ซิโตสเตอรอล (Beta-sitosterol) ที่อยู่ในน้ำมันมะกอก จึงอาจสรุปได้ว่า มะกอก มีส่วนช่วยในการลดระดับไขมันไม่ดีในเลือด ซึ่งอาจส่งผลให้ความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจลดลงได้

อาจช่วยต้านมะเร็งได้

โอลีโอแคนทาล (Oleocanthal) เป็นสารประกอบฟีนอลธรรมชาติที่พบในมะกอก มีคุณสมบัติในการต้านเซลล์มะเร็งได้ โดยมีงานวิจัยชิ้นหนึ่งที่ตีพิมพ์ในวารสาร Public Library of Science เมื่อเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2562 ศึกษาเรื่อง การกระตุ้นการย่อยสลายเซลล์มะเร็งของโอลีโอแคนทาลและน้ำมันกอกที่มีโอลีโอแคนทาลปริมาณสูง พบว่า น้ำมันมะกอกบริสุทธิ์สามารถลดจำนวนเซลล์มะเร็งโดยไม่กระทบต่อเซลล์ปกติที่ไม่เป็นอันตรายได้

ข้อควรระวังเมื่อบริโภคมะกอก

• เนื่องจากน้ำมันมะกอกสามารถลดระดับน้ำตาลในเลือดได้ ผู้ที่ใช้ยาเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดจึงควรระมัดระวังในการบริโภคมะกอก เพราะอาจส่งผลต่อการออกฤทธิ์ของยา
• หลีกเลี่ยงการรับประทานมะกอก ใบมะกอก และน้ำมันมะกอก หากเคยรับประทานแล้วมีอาการแพ้