อาการ ปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน (Nocturia) นั้นอาจเกิดได้จากกระเพาะปัสสาวะมีความไวในตอนกลางคืน ซึ่งปัญหาเหล่านี้รบกวนการนอนเป็นอย่างมาก เพราะจะต้องลุกมาฉี่บ่อย ๆ ในตอนกลางคืน ทำให้ร่างกายได้รับการนอนหลับพักผ่อนที่ไม่เพียงพอ จนอาจทำให้เกิดปัญหาสุขภาพตามมาได้
[embed-health-tool-heart-rate]
คำจำกัดความ
ปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน คืออะไร
ภาวะปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน (Nocturia) เป็นอาการปัสสาวะมากเกินไปในเวลากลางคืน ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่ร่างกายจะต้องนอนหลับ พักผ่อน โดยปกติช่วงที่ร่างกายพักผ่อนร่างกายจะผลิตปัสสาวะน้อยลง หมายความว่าคนส่วนใหญ่ไม่จำเป็นต้องตื่นนอนกลางดึกเพื่อปัสสาวะ และสามารถนอนหลับได้โดยไม่ถูกขัดจังหวะเป็นเวลา 6-8 ชั่วโมง หากคุณต้องตื่นขึ้นมาปัสสาวะ 2 ครั้งต่อคืนขึ้นไป อาจมีอาการปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน ปัญหานี้นอกจากจะรบกวนการนอนหลับแล้ว ยังเป็นสัญญาณบ่งบอกถึงภาวะทางการแพทย์อีกด้วย
พบได้บ่อยเพียงใด
ภาวะปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน เป็นภาวะที่สามารถพบได้ทั่วไปในคนทุก ๆ วัยแต่ส่วนใหญ่แล้วมักจะพบได้บ่อยในผู้ใหญ่ที่มีอายุมากกว่า 60 ปีขึ้นไป
อาการ
อาการของภาวะ ปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน
การลุกไปเข้าห้องน้ำกลางดึก 2 ครั้งขึ้นไปในแต่ละคืนนั้นไม่ใช่เรื่องที่ปกติ นี่เป็นสัญญาณที่ชัดเจนของภาวะปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน (Nocturia) จริง ๆ แล้วร่างกายควรจะได้นอนหลับพักผ่อน ได้นาน 6 ถึง 8 ชั่วโมงในช่วงกลางคืนโดยไม่จำเป็นต้องใช้ลุกไปห้องน้ำ
การตื่นไปเข้าห้องน้ำกลางดึกบ่อย ๆ นั้นส่งผลต่อคุณภาพการนอนหลับและคุณภาพชีวิตได้ หากร่างกายไม่ได้รับการนอนหลับที่ดีหรือนอนหลับไม่สนิท อาจส่งผลทำให้เราทำกิจกรรมระหว่างวันได้ไม่เต็มที่และมีประสิทธิภาพ บางครั้งอาจทำให้เรารู้สึกง่วงระหว่างวันจนไม่มีสมาธิในการทำงานได้อีกด้วย หากยังมีปัญหาในการนอนหลับอยู่เรื่อย ๆ อาจกลายเป็นปัญหาสุขภาพร้ายแรงได้
ควรไปพบหมอเมื่อใด
ควรไปพบคุณหมอหรือเข้ารับการตรวจวินิจฉัย ภาวะปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน เมื่อลุกปัสสาวะกลางดึกมากว่า 2 ครั้งต่อคืน หรือ ภาวะปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน รบกวนการนอนของคุณจนส่งปัญหาต่อสุขภาพ และส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน
สาเหตุ
สาเหตุของ ปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน
ภาวะปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน มีสาเหตุมาจากหลายประการ ตั้งแต่พื้นฐานการใช้ชีวิตไปจนถึงเหตุผลทางการแพทย์ ซึ่งวินิจฉัยได้ยาก ส่วนใหญ่แล้ว ภาวะปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน พบได้บ่อยในผู้ใหญ่ที่มีอายุมากกว่า 60 ปี แต่ภาวะนี้ก็สามารถเกิดขึ้นได้กับคนทุกวัยเช่นกัน
ปัจจัยเสี่ยง
ปัจจัยเสี่ยงหลัก ๆ ที่ทำให้เกิด ภาวะปัสสาวะบ่อยในตอนกลางคืน ได้แก่
- การตั้งครรภ์
- โรคอ้วน
- การติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ
- การติดเชื้อในกระเพาะปัสสาวะ
- วัยหมดประจำเดือน
- การขยายตัวของมะเร็งต่อมลูกหมากหรือมะเร็งต่อมลูกหมาก
- หัวใจล้มเหลว
- โรคเบาหวาน
- นิ่วในไต
- โรคไต
- ไตล้มเหลว
- ภาวะแคลเซียมในเลือดสูง (Hypercalcemia)
- มะเร็งตับอ่อน
นอกจากนี้ยังมีสาเหตุที่ทำให้เกิด ภาวะปัสสาวะบ่อยในตอนกลางคืน เช่น
การวินิจฉัยและการรักษาโรค
ข้อมูลที่นำเสนอไม่สามารถใช้แทนข้อแนะนำทางการแพทย์ได้ โปรดปรึกษาแพทย์สำหรับข้อมูลเพิ่มเติม
การวินิจฉัยโรคปัสสาวะบ่อนตอนกลางคืน
การตื่นขึ้นมาปัสสาวะในตอนกลางคืนนั้นไม่ใช้เรื่องแปลก แต่หากตื่นขึ้นมาบ่อยเกินไปคุณอาจมีความเสี่ยงที่เกิด ภาวะปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน ซึ่งภาวะนี้จะไปรบกวนการนอนหลับของคุณ ทำให้ร่างกายพักผ่อนไม่เพียงพอ และอาจทำให้เกิดปัญหาสุขภาพตามมาได้มากมาย การวินิจฉัยโรคนี้ทำได้ยาก แต่แพทย์จะทำการสอบถามและติดตามอาการ ทำความเข้าใจเพื่อหาสาเหตุที่แท้จริงว่าปัญหานี้มาจากอะไร และจะทำการรักษาต่อไป ซึ่งส่วนใหญ่แล้วคำถามที่แพทย์มักจะถาม ได้แก่
- ปัสสาวะวันละกี่ครั้ง
- ตื่นมาปัสสาวะกี่ครั้ง
- มีอาการอื่น ๆ หรือไม่
- ร่างกายผลิตปัสสาวะน้อยลงหรือมากขึ้นกว่าเดิมหรือไม่
- อะไรทำให้อาการแย่ลง อะไรทำให้อาการดีขึ้น
- มีประวัติส่วนตัวหรือคนในครอบครัว มีปัญหาเกี่ยวกับกระเพาะปัสสาวะ โรคไตหรือโรคเบาหวานหรือไม่
- กำลังใช้ยาอะไรอยู่บ้าง
- มีอาการกลั้นปัสสาวะไม่อยู่ไม่
นอกเหนือจากการสอบถามแล้ว แพทย์อาจขอให้ผู้เข้ารับการวินิจฉัยทำอย่างอื่นอีกด้วย เช่น
- เก็บตัวอย่างปัสสาวะ
- ตรวจน้ำตาลในเลือด
- การทดสอบการกีดกันของเหลว
- การทดสอบยูเรียในเลือด
- อัลตราซาวนด์
การรักษาภาวะ ปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน
การรักษาอาการปัสสาวะบ่อยในตอนกลางคืนนั้นขึ้นอยู่กับสาเหตุที่ทำให้เกิดโรค ดังนั้น วิธีการรักษาจึงมีความแตกต่างกันออกไป แล้วแต่สาเหตุ เช่น อาการปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืนที่เกิดจากการติดเชื้อ การให้ยาปฏิชีวนะอาจทำให้อาการดีขึ้น หากมีสาเหตุมาจากยาที่รับประทานอยู่ แพทย์อาจพิจารณาเปลี่ยนยาของผู้ป่วยหรือแนะนำให้รับประทานในช่วงเช้าของวัน
การเปลี่ยนแปลงไลฟ์สไตล์เพื่อเยียวยาตัวเอง
การเปลี่ยนไลฟ์สไตล์และการเยียวยาตัวเองกับภาวะปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน
นอกเหนือจากการรักษาแล้ว การเปลี่ยนแปลงไลฟ์สไตล์ยังมีส่วนช่วยให้อาการนี้ดีขึ้นได้ แพทย์และผู้เชี่ยวชาญด้านระบบทางเดินปัสสาวะหลายคนมักจะแนะนำให้จำกัดปริมาณแอลกอฮอล์และคาเฟอีนที่ดื่มตลอดทั้งวัน แม้ว่าสารเหล่านี้จะไม่ได้เป็นสาเหตุของความผิดปกติ แต่ทั้ง 2 อย่างก็มีฤทธิ์ขับปัสสาวะและอาจทำให้อาการแย่ลง นอกจากนี้ แพทย์อาจแนะนำให้ผู้ที่มีภาวะปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืนดื่มของเหลวน้อยลงในช่วงเย็นและก่อนนอน ที่สำคัญ ควรหลีกเลี่ยงอาหารบางรายการที่อาจทำให้กระเพาะปัสสาวะระคายเคืองเช่น ช็อกโกแลต อาหารรสเผ็ด อาหารที่เป็นกรด และสารให้ความหวานเทียม
นอกจากนี้การออกกำลังกายแบบ Kegel และการกายภาพบำบัดอุ้งเชิงกราน สามารถช่วยเสริมสร้างกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกรานของคุณและปรับปรุงการควบคุมกระเพาะปัสสาวะให้ดีขึ้นได้
