กาฬโรคต่อมน้ำเหลือง (Bubonic Plague) คือ 1 ใน 3 ประเภทของกาฬโรค เป็นโรคติดเชื้อชนิดร้ายแรงชนิดหนึ่ง ซึ่งเกิดจากเชื้อแบคทีเรียที่เรียกว่า เยอร์ซีเนีย เพสติส (Yersinia Pestis) โดยแพร่กระจายเชื้อโรคผ่านหมัดหรือสัตว์ที่ติดเชื้อ
คำจำกัดความ
กาฬโรคต่อมน้ำเหลือง (Bubonic plague) คืออะไร
กาฬโรคต่อมน้ำเหลือง (Bubonic plague) คือ 1 ใน 3 ประเภทของกาฬโรค เป็นโรคติดเชื้อชนิดร้ายแรงชนิดหนึ่ง ซึ่งเกิดจากเชื้อแบคทีเรียที่เรียกว่า เยอร์ซีเนีย เพสติส (Yersinia Pestis) โดยแพร่กระจายเชื้อโรคผ่านหมัดหรือสัตว์ที่ติดเชื้อ
อย่างไรก็ตาม กาฬโรคต่อมน้ำเหลืองโดยส่วนใหญ่จะเป็นสัตว์แทะขนาดเล็ก เช่น กระรอก กระต่าย (ติดเชื้อจากการถูกกัดหรือได้รับรอยข่วน) ผู้ป่วยที่ติดเชื้อกาฬโรคต่อมน้ำเหลืองจะมีอาการหนาวสั่น ปวดศีรษะ มีไข้ หากปล่อยไว้เป็นระยะเวลานานไม่ได้รับการรักษาที่ถูกต้อง อาจร้ายแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้
พบได้บ่อยเพียงใด
โดยส่วนใหญ่ มักพบผู้ป่วยกาฬโรคต่อมน้ำเหลืองในเขตบริเวณชนบท ที่มีประชากรอาศัยอยู่รวมกันแออัด มีสุขอนามัยไม่ดี และผู้ที่ชอบไปทำกิจกรรมกลางแจ้งในพื้นที่ที่มีสัตว์ติดเชื้อ เช่น เดินป่า ตั้งแคมป์ รวมถึงสัตวแพทย์และทีมแพทย์ที่มีความเสี่ยงสูงต่อการสัมผัสกับสัตว์ติดเชื้อ
อาการ
อาการของ กาฬโรคต่อมน้ำเหลือง
ผู้ป่วยกาฬโรคต่อมน้ำเหลือง จะมีอาการแสดงออกหลังจากได้รับเชื้อประมาณ 1-6 วัน โดยส่วนใหญ่ผู้ป่วยจะมีอาการ ดังต่อไปนี้
- รู้สึกหนาวสั่น
- มีไข้
- ปวดท้อง ท้องเสีย
- คลื่นไส้ อาเจียน
- ต่อมน้ำเหลืองมีขนาดบวม โตขึ้น รู้สึกเจ็บบริเวณใต้วงแขน คอ ขาหนีบ
ควรไปพบหมอเมื่อใด
หากคุณมีสิ่งบ่งชี้หรืออาการใด ๆ ตามที่ระบุข้างต้น หรือมีคำถาม โปรดปรึกษาแพทย์ ร่างกายของแต่ละบุคคลมีการตอบสนองแตกต่างกัน ทางที่ดีที่สุดให้ปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับวิธีรักษาที่ดีที่สุดตามสถานการณ์ของคุณ
สาเหตุ
สาเหตุของ กาฬโรคต่อมน้ำเหลือง
กาฬโรคต่อมน้ำเหลืองเกิดจากเชื้อแบคทีเรีย เยอร์ซีเนีย เพสติส (Yersinia Pestis) แพร่กระจายเชื้อแบคทีเรียผ่านหมัดหรือสัตว์ที่ได้รับเชื้อ แล้วมากัดคนอีกที โดยส่วนใหญ่เป็นสัตว์ฟันแทะขนาดเล็ก เช่น หนู กระรอก ชิพมังค์ กระต่าย
เชื้อแบคทีเรียสามารถเข้าสู่ร่างกายได้ หากผิวหนังไปสัมผัสกับเลือดของสัตว์ที่ติดเชื้อ นอกจากนี้สัตว์เลี้ยงในบ้านอย่างสุนัข แมว ก็สามารถติดเชื้อจากโรคดังกล่าวได้จากการโดนหมัดที่ติดเชื้อกัดหรือจากการกินหนูที่ติดเชื้อ
ปัจจัยเสี่ยงของกาฬโรคต่อมน้ำเหลือง
ในปัจจุบันความเสี่ยงต่อการเกิดกาฬโรคต่อมน้ำเหลืองนั้นมีต่ำมาก โดยพบว่ามีผู้ติดเชื้อไม่กี่พันคนในแต่ละปี อย่างไรก็ตาม ความเสี่ยงต่อการได้รับเชื้อกาฬโรคสามารถเพิ่มสูงขึ้นได้จากปัจจัยเสี่ยง ดังต่อไปนี้
- ตำแหน่งที่ตั้ง กาฬโรคต่อมน้ำเหลืองพบได้บ่อยในเขตชนบท ซึ่งมีจำนวนประชากรแออัด มีสุขอนามัยที่ไม่ดี มีปริมาณหนูจำนวนมาก
- อาชีพ สัตวแพทย์และทีมแพทย์ มีความเสี่ยงสูงต่อการสัมผัสสุนัขหรือแมวที่อาจติดเชื้อกาฬโรค รวมถึงบุคคลที่ทำงานกลางแจ้งในเขตพื้นที่ที่อาจมีสัตว์ติดเชื้อ จึงมีโอกาสสูงต่อการติดเชื้อดังกล่าวด้วยเช่นกัน
- งานอดิเรก กิจกรรมหรืองานอดิเรกต่างๆ เช่น การตั้งแคมป์ ล่าสัตว์ หรือเดินป่า ในบริเวณเขตพื้นที่ที่มีสัตว์ติดเชื้อ ทำให้มีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดโรคเช่นกัน
ภาวะแทรกซ้อนของกาฬโรคต่อมน้ำเหลือง
- เสียชีวิต โดยส่วนใหญ่ ผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาด้วยยาปฏิชีวนะอย่างถูกต้องและเหมาะสม สามารถหายจากกาฬโรคได้ หากไม่ได้รับการรักษาที่ถูกต้องอาจร้ายแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้
- เนื้อเน่า เนื่องจากเลือดที่เกิดการอุดตันบริเวณนิ้วและนิ้วเท้าไปขัดขวางการไหลเวียนโลหิต ทำให้เนื้อเยื่อบริเวณนั้นตาย ในบางรายที่มีอาการรุนแรงอาจต้องทำการตัดนิ้วมือนิ้วเท้าบางส่วนออก
- เยื่อหุ้มสมองอักเสบ กาฬโรคทำให้เกิดการอักเสบบริเวณเยื่อหุ้มสมองและไขสันหลัง หรือที่เรียกว่า เยื่อหุ้มสมองอักเสบ
การวินิจฉัยและการรักษา
ข้อมูลในที่นี้ไม่มีเจตนาให้ใช้ทดแทนคำแนะนำทางการแพทย์ ควรปรึกษาแพทย์ทุกครั้งเพื่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม
การวินิจฉัยกาฬโรคต่อมน้ำเหลือง
ในเบื้องต้นแพทย์จะทำการสอบถามประวัติและอาการต่างๆ เช่น อาศัยอยู่ในพื้นที่แออัดหรือในพื้นที่ที่มีการระบาดของโรคหรือไม่ หลังจากนั้นแพทย์จะนำตัวอย่างเลือด ของต่อมน้ำเหลือง นำมาทดสอบในห้องปฏิบัติการ เพื่อทำการวินิจฉัยโรค หากพบว่าเป็นกาฬโรคน้ำเหลืองจะได้รีบทำการรักษาในทันที
การรักษากาฬโรคต่อมน้ำเหลือง
กาฬโรคต่อมน้ำเหลือง เป็นอีกหนึ่งโรคระบาดที่มีความรุนแรง หากคุณอาศัยอยู่ในพื้นที่ที่มีการระบาดของโรคและพบว่าตนเองมีอาการเข้าข่ายต่อการเกิดโรคดังกล่าว ให้รีบปรึกษาแพทย์เพื่อรับการรักษาได้ทันท่วงที
อย่างไรก็ตาม กาฬโรคต่อมน้ำเหลืองสามารถรักษาด้วยการรับประทานยาปฏิชีวนะ เช่น
- ยาไซโปรฟลอกซาซิน (Ciprofloxacin)
- ยาด็อกซีไซคลิน (Doxycycline)
- ยาเจนตามัยซิน (Gentamicin)
- ยาเลโวฟลอกซาซิน (Levofloxacin)
การเปลี่ยนไลฟ์สไตล์และการเยียวยาตัวเอง
การเปลี่ยนไลฟ์สไตล์และการเยียวยาตัวเองเพื่อรักษากาฬโรคต่อมน้ำเหลือง
การเปลี่ยนไลฟ์สไตล์และการเยียวยาตัวเองเพื่อรักษากาฬโรคต่อมน้ำเหลือง สามารถทำได้ดังนี้
- รักษาสุขอนามัย ไม่เทอาหารสัตว์ไว้ในพื้นที่ที่หนูสามารถเข้าถึงได้ง่าย รวมถึงหมั่นทำความสะอาดสัตว์เลี้ยง เพื่อป้องกันการเกิดหมัด
- สวมถุงมือ คุณควรสวมถุงมืออยู่เสมอขณะสัมผัสกับสัตว์เลี้ยง เพื่อป้องกันการติดเชื้อ
- ยากำจัดหมัด แมลง เมื่อออกไปทำกิจกรรมกลางแจ้ง เช่น เดินป่า ตั้งแคมป์ คุณควรใช้สเปรย์หรือยาอื่นๆ ที่สามารถกำจัดหมัดได้