การดูแลตัวเองหลังคลอด

หากคุณแม่มือใหม่กำลังประสบกับปัญหา ปัสสาวะเล็ด หลังคลอด หรือ ฉี่เล็ด ออกมาแบบควบคุมไม่ได้ เช่น ตอนไอหรือจาม จู่ ๆ ก็มีปัสสาวะไหลออกมาด้วย คุณแม่บางท่านแค่หัวเราะฉี่ก็เล็ดออกมาแล้ว จนทำให้คุณแม่ถึงกับกังวลและเสียความมั่นใจ แต่สบายใจได้เปราะหนึ่งค่ะว่า อาการดังกล่าวคุณแม่ไม่ได้เป็นอยู่คนเดียว คุณแม่ที่คลอดธรรมชาติส่วนใหญ่มักพบปัญหานี้กันแทบทั้งนั้น บทความนี้ของ Hello คุณหมอ จะพามารู้จักกับอาการปัสสาวะเล็ดหลังคลอดให้มากขึ้นกันค่ะ สาเหตุของ ปัสสาวะเล็ด หลังคลอด หากจะเปรียบเทียบอย่างง่าย ๆ ว่า การคลอดลูกก็เหมือนการผลิตสินค้าล็อตใหญ่ในโรงงาน กว่าจะได้สินค้าล็อตใหญ่ออกมา เครื่องจักรต่าง ๆ ต้องทำงานกันจนเครื่องร้อน การคลอดลูกก็เช่นกัน  อวัยวะต่าง ๆ ต้องทำงาน ‘อย่างหนัก’ และสอดประสานกันเพื่อให้การคลอดเด็กเป็นไปอย่างสำเร็จ บางครั้งก็อวัยวะก็ทำงานหนักจนทรุดไปเล็กน้อย อย่างเช่น อุ้งเชิงกราน ซึ่งเป็นส่วนรองรับมดลูกกับกระเพาะปัสสาวะเอาไว้ เมื่อการคลอดลูกส่งผลให้อุ้งเชิงกรานไม่แข็งแรง หรือหย่อนลงมา ก็ส่งผลต่ออาการมือไม้อ่อนแรง หยิบจับอะไรก็ลำบาก มากไปกว่านั้น เมื่ออุ้งเชิงกรานหย่อน การกลั้นและควบคุมปัสสาวะก็ทำได้ยากเช่นเดียวกัน นอกจากนั้น การที่คุณแม่หลังคลอดฉี่เล็ด ฉี่ไหล จนควบคุมได้ลำบาก ก็มาจากสาเหตุอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น คุณแม่ผ่านการคลอดบุตรมาแล้วหลายคน การที่มดลูกขยายใหญ่จนไปกดทับกระเพาะปัสสาวะ […]

ปัญหาเรื่องปัสสาวะของแม่หลังคลอด เป็นปัญหาที่พบกันได้บ่อยเป็นอันดับต้น ๆ และมีหลากหลายปัญหาเลยทีเดียว โดยนอกจากจะมีปัญหาปัสสาวะรั่ว หรือ ปัสสาวะเล็ด ที่พบกันได้บ่อย ๆ แล้ว คุณแม่หลังคลอดจำนวนไม่น้อย ยังต้องเผชิญกับปัญหา ปัสสาวะไม่ออกหลังคลอด จนเหล่าคุณแม่มักจะคุยกันว่า คลอดลูกแล้วมีอาการ “ฉี่ไม่สุด” หรือ “ฉี่ติด ๆ ขัด ๆ” หรือ “ฉี่แล้วแสบ” โดยอาการดังกล่าวมีที่มาจากหลายสาเหตุมาก บทความนี้จาก Hello คุณหมอ มีข้อมูลของอาการ ปัสสาวะไม่ออก หลังคลอด พร้อมแนะนำวิธีดูแลตัวเองของคุณแม่หลังคลอดมาฝากค่ะ ปัสสาวะไม่ออกหลังคลอด เกิดจากอะไร อาการ ปัสสาวะไม่ออก  (Urinary Retention; UR) สามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ โดยสาเหตุที่เป็นไปได้มีดังนี้ ในระหว่างการคลอด ศีรษะของทารกได้ไปกดกระเพาะปัสสาวะและท่อปัสสาวะไว้ ส่งผลทำให้ท่อปัสสาวะบวมหรือบอบช้ำ หากนึกภาพง่าย ๆ ก็คือ เวลาเราเหงือกบวม ปากบวม ก็ทำให้พูดหรือรับประทานอาหารได้ไม่สะดวก ท่อปัสสาวะก็เช่นกัน หากเกิดอาการบวมหรือบอบช้ำ จนทำงานได้ไม่เต็มที่ จึงส่งผลให้คุณแม่เกิดอาการปัสสาวะได้ลำบาก หรือ ปัสสาวะไม่ออก อาจเกิดจากความเจ็บปวดบริเวณแผลฝีเย็บตอนที่คลอดเด็กออกทางช่องคลอด จึงส่งผลให้คุณแม่ปัสสาวะได้ไม่คล่อง […]

หลังคลอดต้อง อยู่ไฟ มิเช่นนั้นจะไม่แข็งแรง เชื่อว่าผู้อ่านหลายท่านคุ้นเคยกับคำสอนของปู่ย่าตายายที่ส่งต่อจากรุ่นสู่รุ่น ในเรื่องวิธีการดูแลสุขภาพของคุณแม่หลังคลอดเป็นอย่างดี แต่ในปัจจุบันการอยู่ไฟหลังคลอดเริ่มเลือนหายไป จากวิถีชีวิตของไทยทีละน้อย เนื่องจากความก้าวหน้าทางการแพทย์ ที่เข้ามามีบทบาทในการช่วยดูแลสุขภาพของคุณแม่มือใหม่มากขึ้น ประกอบกับสภาพการเป็นอยู่ในสังคมเปลี่ยนไป ส่งผลให้ไม่สะดวกต่อการอยู่ไฟ  สิ่งเหล่านี้เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้คนรุ่นหลังเริ่มรู้สึกลังเลว่า การอยู่ไฟเป็นข้อควรปฏิบัติ ที่สามารถฟื้นฟูสุขภาพได้จริง หรือเป็นเพียงความเชื่อที่ขัดกับความรู้ทางการแพทย์กันแน่ เช่นนั้นเรามาไขข้อข้องใจไปพร้อมๆ กันเลย การ อยู่ไฟ คืออะไร อยู่ไฟคือ ภูมิปัญญาไทยที่ใช้ความร้อนจากไฟ ช่วยฟื้นฟูร่างกายของคุณแม่หลังคลอด ให้กลับมาเป็นปกติ ซึ่งที่มาของการอยู่ไฟมาจากความเชื่อในสมัยโบราณว่า การตั้งครรภ์ทำให้ร่างกายเกิดการเปลี่ยนแปลงหลายประการ เช่น กล้ามเนื้อเส้นเอ็นบริเวณหลังและขาถูกกดทับเป็นเวลานาน จากการตั้งครรภ์ทำให้ปวดเมื่อย  การเสียเลือดระหว่างคลอดบุตร ทำให้ร่างกายขาดความอบอุ่น เป็นสาเหตุของอาการหนาวสั่น ดังนั้นจึงกล่าวได้ว่า การอยู่ไฟช่วยปรับสมดุลร่างกายให้แข็งแรงขึ้นโดยเร็ว เพื่อหลีกเลี่ยงความเสี่ยงจากการมีโรคประจำตัว เนื่องจากสภาพร่างกายที่ไม่ค่อยแข็งแรงในอนาคตนั่นเอง การอยู่ไฟแบบดั้งเดิมเป็นอย่างไร วิธีการอยู่ไฟในสมัยโบราณ ผู้ที่เป็นญาติและสามีจะให้หญิงที่เพิ่งคลอดบุตร อยู่ไฟในกระท่อมมุงจาก เรียกว่า เรือนไฟ เพราะแคบ และมีอุณหภูมิอุ่น ไปจนถึงค่อนข้างร้อน ที่เกิดจากการก่อไฟ ภายในเรือนมีกระดานที่ทำจากแคร่ หรือเรียกว่า กระดานไฟ ตั้งไว้ระดับเดียวกับพื้น โดยให้คุณแม่มือใหม่นอนบนแคร่ ในท่าตะแคงที่เรียกว่า เข้าตะเกียบ เพื่อให้แผลฝีเย็บติดกัน และก่อกองไฟอยู่ข้างๆ มีคนคอยดูแลควบคุมความร้อนด้วยการพรม หรือราดน้ำลงบนเตาไฟเมื่ออุณหภูมิสูงเกินไป ซึ่งผู้ที่เพิ่งคลอดบุตรจะต้องอยู่เรือนไฟเป็นเวลา 7-15 […]

อาหารบำรุงฟื้นฟูคุณแม่ ถือเป็นเรื่องสำคัญสำหรับคุณแม่มือใหม่ แถมยังต้องใส่ใจเป็นพิเศษอีกด้วย เนื่องจากยังเป็นช่วงระยะเวลาที่เจ้าตัวน้อยยังกินนมของ คุณแม่อยู่นั่นเอง และในช่วงนี้ Hello คุณหมอ รู้ว่าเป็นช่วงสำคัญที่เจ้าตัวน้อยจะได้รับสารอาหารมากที่สุด ดังนั้น เรื่องของการเลือกทานอาหาร รวมถึงทำความเข้าใจว่าอาหารที่จะทานเข้าไปนั้นมีประโยชน์อะไรบ้าง จึงถือเป็นเรื่องสำคัญอันดับต้น ๆ ของคุณแม่มือใหม่นั่นเอง อาหารบำรุงฟื้นฟูคุณแม่ มีอะไรบ้าง อาหารบำรุงฟื้นฟูคุณแม่ มีหลากหลายชนิดด้วยกัน ดังนั้นลองมาดูกันดีกว่าว่าอาหารที่ช่วยบำรุงฟื้นฟู คุณแม่ นั้น จะต้องมีสารอะไรอยู่บ้างถึงจะเป็นสิ่งที่ดี ดังต่อไปนี้ โปรตีน ช่วยเรื่องพัฒนาการ เป็นเรื่องปกติอยู่แล้วที่เหล่าบรรดาคุณแม่มือใหม่ทั้งหลาย อยากที่จะเห็นเจ้าตัวเล็กมีพัฒนาการที่แข็งแรง ดังนั้นขอแนะนำว่า ให้พยายามทานอาหารที่มีโปรตีนเยอะ ๆ แต่ถ้าเป็น คุณแม่ ที่จะต้องให้นมลูก อาจจะต้องได้รับโปรตีนในปริมาณ 54 กรัม แต่คุณแม่บางคนก็อาจจะต้องการเยอะกว่านั้น อาหารที่เป็นแหล่งโปรตีน อาหารบำรุงฟื้นฟู คุณแม่ ที่เป็นแหล่งของโปรตีน มีดังนี้ เนื้อสัตว์ ไข่ นม ถั่ว โฟเลต (Folate) ป้องกันความพิการ สำหรับสารอาหารชนิดนี้ถือว่าสำคัญเป็นอย่างมาก เนื่องจากว่าโฟเลตจะช่วยในเรื่องของการป้องกันความพิการให้เจ้าตัวเล็ก ทั้งยังช่วยป้องกันความพิการทางสมองและไขสันหลังได้อีกด้วย อาหารที่เป็นแหล่งโฟเลต สำหรับอาหารที่เป็นแหล่งของโฟเลต มีดังนี้ ธัญพืช ถั่ว อะโวคาโด ไอโอดีน (Iodine) พัฒนาสมอง สารไอโอดีนจะช่วยในเรื่องของการสร้างฮอร์โมนไทรอยด์ และที่สำคัญยังช่วยในเรื่องของการพัฒนาสมอง ไม่เพียงเท่านั้น สารไอโอดีนยังช่วยในการพัฒนาระบบประสาท ช่วงในระยะเวลาที่ […]