แผลโดนแทง หรือ แผลถูกแทงด้วยของแหลม เป็นแผลที่เกิดจากการโดนของมีคมแทงทะลุผ่านเนื้อเยื่อ ซึ่งอาจมีขนาดใหญ่หรือขนาดเล็กก็ได้ แล้วเมื่อเกิดบาดแผลขึ้นแล้ว ควรจะต้องปฐมพยาบาลเบื้องต้นอย่างไรก่อนที่จะไปพบคุณหมอ วันนี้ทาง Hello คุณหมอ มีเรื่องนี้มาฝากกันค่ะ
ทำความรู้จักกับ แผลโดนแทง (Puncture Wound)
แผลโดนแทง หรือ แผลถูกแทงด้วยของแหลม คือ แผลเกิดจากการทะลุผ่านเนื้อเยื่อจากของมีคม อาจจะลึก ตื้น มีขนาดใหญ่ หรือขนาดเล็กก็ได้ ทังนี้ขึ้นอยู่กับว่าโดนอะไรแทงหรือบาด ซึ่งวิธีการรักษาแผลโดนแทง หรือ แผลถูกแทงด้วยของแหลม จะขึ้นอยู่กับความรุนแรงของบาดแผล ขนาด และความเร็วของวัตถุที่ทำให้เกิดแผล นอกจากนั้น การรักษายังแตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับว่าวัตถุที่แทงเข้ามานั้นยังคงอยู่ในร่างกายหรือถูกเอาออกไปแล้ว
ในส่วนของวัตถุที่ยื่นออกมาจากผิวหนัง เรียกว่า “วัตถุหักคา (Impaled object)” ซึ่งมักเป็นบาดแผลที่เกิดจากกระสุนปืน มันเกิดขึ้นจากความเร็วสูงและมักจะทิ้งวัตถุเอาไว้ใต้ผิว ส่วนแผลถูกแทงด้วยของแหลม อาจเกิดขึ้นจากการถูกสัตว์กัดต่อย เมื่อเกิดขึ้นบาดแผลขึ้นแล้วอาจทำให้เลือดไหล เกิดการติดเชื้อ และเกิดภาวะแทรกซ้อน ตามลำดับ
ความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นกับ แผลโดนแทง
หากบาดแผลโดงแทงมีการปนเปื้อน ผู้ที่มีบาดแผลควรปรึกษาแพทย์โดยเร็วที่สุด เพื่อรับการฉีดวัคซีนบาดทะยัก และการฉีดวัคซีนกระตุ้น (Booster Shot) โดยปกติแล้ว บาดแผลที่เท้าจะเป็นบาดแผลที่ไม่สามารถทำความสะอาดได้ในทันที ส่วนแผลที่เกิดจากสัตว์ล้วนมีความเสี่ยงสูงต่อการปนเปื้อน
ขั้นตอนการปฐมพยาบาลสำหรับแผลโดนแทง
สำหรับขั้นตอนในการปฐมพยาบาลแผลโดนแทง หากคุณต้องเผชิญหน้ากับคนที่มีบาดแผลจากการโดนแทง ขั้นตอนแรก คือ การป้องกันตัวเอง แต่หากคุณไม่ใช่ผู้บาดเจ็บ ให้ปฏิบัติตามข้อควรระวังสากลและสวมอุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคลหากมี เมื่อคุณแน่ใจแล้วว่า คุณปลอดภัยที่จะเข้าใกล้ผู้บาดเจ็บ และมีอุปกรณ์ป้องกันตัวเอง เช่น ถุงมือ แว่นตา แล้ว ให้ทำตามขั้นตอนดังต่อไปนี้
1. พยายามห้ามเลือดเป็นอันดับแรก
ด้วยการกดที่แผลโดนแทง หรือ แผลถูกแทงด้วยของแหลม โดยตรง พยายามยกแผลให้อยู่ในระดับเหนือหัวใจเป็นเวลา 15 นาที เท่านี้ก็เพียงพอที่จะห้ามเลือดได้
หากไม่ใช่การกดที่แผลโดยตรง ก็ใช้วิธีการกดบริเวณจุดกดห้ามเลือด (Pressure Points) ซึ่งเป็นบริเวณของร่างกายที่เส้นเลือดวิ่งใกล้กับผิวด้านนอก รวมถึงหลอดเลือดแดงแขน (Brachial Artery) หลอดเลือดแดงต้นขา (Femoral Artery) และหลอดเลือดแดงขาพับ (Popliteal Artery) ควรหลีกเลี่ยงการใช้สายรัดห้ามเลือด (Tourniquets) เว้นแต่การดูแลทางการแพทย์จะล่าช้าไปหลายชั่วโมง
2. โทรเรียกรถพยาบาลทันที
เพื่อจะได้รับผู้ที่มีแผลโดนแทง หรือ แผลถูกแทงด้วยของแหลม ซึ่งบาดแผลอาจจะเป็นบาดแผลลึกแต่ไม่ทราบสาเหตุของการเกิดบาดแผล บาดแผลที่เกิดขึ้นอาจจะอยู่บริเวณคอ หน้าท้อง หลัง กระดูกเชิงกราน ต้นขา หรือหน้าอก ส่วนแผลโดนแทงในบริเวณอื่น ๆ แม้ว่าจะตื้น แต่ก็ควรต้องโทรเรียกรถพยาบาลเช่นกัน เพราะหากเกิดแผลโดนแทงที่หน้าอกจนเกิดรู อาจทำให้เลือดไหลไม่หยุด ทั้งยังอาจทำให้ปอดยุบได้ บาดแผลโดนแทงที่หน้าอกควรปิดแผลทันทีด้วยมือหรือผ้าพันแผล
หากผู้ที่โดนแทงมีอาการแย่ลงหลังจากปิดบาดแผล อาจจะมีการบ่นว่าหายใจไม่อิ่มได้ วิธีแก้ก็คือ เปิดมือหรือผ้าพันแผลออก
3. เมื่อห้ามเลือดได้แล้ว
ให้ล้างแผลด้วยน้ำอุ่นและสบู่อ่อน ๆ หากมีเลือดออกอีกให้ทำขั้นตอนที่ 2 ซ้ำอีกครั้ง
4. ดูว่าแผลต้องเย็บไหม
หากแผลโดนแทงมีขนาดที่กว้างอาจจะต้องทำการเย็บแผล โดยการส่งผู้บาดเจ็บไปที่แผนกฉุกเฉิน
5. ทำแผลให้ถูกต้อง
สำหรับแผลโดนแทง หรือ แผลถูกแทงด้วยของแหลม ขนาดเล็ก ที่ไม่จำเป็นต้องเย็บแผล ให้ใช้ครีมฆ่าเชื้อทาบริเวณแผล จากนั้นปิดแผลด้วยผ้าพันแผล
6. สังเกตสัญญาณของการติดเชื้อ เมื่อทำการเปลี่ยนผ้าพันแผล หรือผู้บาดเจ็บมีไข้ หนาวสั่น หรือรู้สึกไม่ดี ให้ตรวจหาสัญญาณของการติดเชื้อ รอยแดง บวม หรือของเหลวที่เพิ่มขึ้น โดยเฉพาะของเหลวที่คล้ายหนอง หากรอยแดงเริ่มแผ่ออกห่างจากแผลมากขึ้น นั่นเป็นสัญญาณเตือนว่าคุณจำเป็นต้องติดต่อคุณหมอ
คำแนะนำเพิ่มเติมในการเยียวยาบาดแผลและการดูแลตนเอง
ไม่เพียงแต่การปฐมพยาบาลเบื้องต้นที่คุณควรให้ความสำคัญ การดูแลและการเยียวยาตนเองหลังจากการรักษาหรือการปฐมพยาบาลถือเป็นขั้นตอนที่สำคัญเช่นเดียวกัน เพราะไม่เพียงแต่จะเป็นการรักษาแผลให้สมานกันตามลำดับแล้ว แต่ยังเป็นการป้องกันการติดเชื้อที่อาจเกิดขึ้นได้
- ทำความสะอาดและเปลี่ยนผ้าพันแผลทุกวัน ทุกครั้งที่ทำความสะอาดแผลโดนแทง หรือ แผลถูกแทงด้วยของแหลม ให้พยายามมองหาสัญญาณของการติดเชื้อด้วย
- รับประทานยา หากมีอาการปวดแผลโดนแทง หรือ แผลถูกแทงด้วยของแหลม อาจจำเป็นต้องทานอะเซตามิโนเฟน (Acetaminophen) หรือไอบูโพรเฟน (Ibuprofen) เพื่อบรรเทาอาการปวดได้ตามความจำเป็น ทั้งนี้ถ้าคุณมีโรคไตไม่ควรใช้ยาเหล่านี้
[embed-health-tool-bmi]
